Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2011)
Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik İle İlişkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma
Abstract
Günümüzde insan faktörünün örgütsel bağlamdaki rolünün artmasıyla birlikte, çalışan ile örgüt arasındaki uyumun bir göstergesi olan örgütsel bağlılık kavramının giderek önem kazandığıgörülmektedir. Bununla birlikte, modern çağın ortaya çıkardığısürekli değişim ve belirsizlik ortamı, çalışan ile örgüt arasındaki uyumlu ilişkiyi etkileyerek, tükenmişlik kavramının bu süreçteki rolünün dikkate alınmasınıadeta zorunlu kılmaktadır. Bu doğrultuda çalışanların örgütsel bağlılık duygularıyla tükenmişlik duygularıarasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılmasıve irdelenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Allen ve Meyer 1990 tarafından ortaya konan örgütsel bağlılık boyutlarıile Maslach ve Jackson 1981 tarafından geliştirilen tükenmişlik boyutlarıarasındaki ilişkinin araştırılmasıamaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 13 ayrıilköğretim okulunda görevli ve yaşaralığı22 ile 64 arasında değişen toplam 349 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada örgütsel bağlılık ve tükenmişlik boyutlarıarasındaki ilişkilerin incelenmesi için anket yöntemi kullanılmışolup, Allen ve Meyer Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Envanteri ile elde edilen veriler SPSS 15.0 ve LISREL 8.30 istatistik programlarıkullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonunda elde edilen bulgular, örgütsel bağlılık boyutlarıve tükenmişlik boyutlarıarasında çeşitli seviyelerde anlamlıilişkilerin olduğunu göstermiştir. Özellikle duygusal bağlılığın, tükenmişlik boyutlarından duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıhissi azalmasını; devam bağlılığının ise, duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıhissi azalmasınıyordadığıbelirlenmiştir. Diğer taraftan, normatif bağlılığın, tükenmişlik boyutlarından sadece duygusal tükenme boyutu üzerinde yordama becerisine sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Tüm bu bulgular tükenmişlik boyutlarının açıklanmasında örgütsel bağlılık değişkeninin önemli etkileri olduğunu göstermişve çalışma sonucunda elde edilen tüm bu bulgular ilgili yazında yapılan çeşitli çalışmalardaki bulgular ışığında tartışılmıştır.
