برآورد و معرفی بهترین ضرایب تشتک تبخیر ماهیانه جهت محاسبات نیاز آبی (مطالعه موردی استان کرمانشاه)

Abstract

محاسبات تبخیر و تعرق به روش فائو پنمن مانتیث نیازمند پارامترهای زیادی است و کمبود برخی از آن‌ها، محاسبات را با مشکل مواجه می‌سازد. از‌طرفی استفاده از روش‌هایی که محاسبات آن‌ها راحت‌تر بوده و به‌راحتی برای کشاورزان قابل فهم باشد، الزامی است. یکی از روش‌های غیرمستقیم برآورد تبخیر- تعرق مرجع، روش تبخیراز تشت است که می‌تواند به عنوان شاخصی مناسب، برای برآورد تبخیر– تعرق گیاه مرجع و در نهایت گیاه اصلی قلمداد شود. در این روش جهت محاسبه تبخیر- تعرق پتانسیل باید نتایج حاصل از تبخیر تشت را در ضریبی بنام ضریب تشت ضرب نمود. محاسبات دقیق مربوط به برآورد ضریب تشت بسیار حائز اهمیت است زیرا در مواقع فقدان تجهیزات لایسیمتری جهت برنامه‌ریزی‌های آبیاری می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. لذا در این تحقیق با استفاده از داده‌های هواشناسی روزانه، ساعتی و داده‌های تشت تبخیر کلاس A ایستگاه هواشناسی کل استان کرمانشاه در یک دوره دراز‌مدت، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل از روش فائو پنمن- مانتیث و سپس مقدار ضریب تشت برآورد گردید. ضرایب به‌دست آمده به‌عنوان معیاری جهت بررسی تخمین روش‌های کونیکا، آلن پروت، اشنایدر، اشنایدر اصلاح شده، اورنگ در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج روش اورنگ و اشنایدر اصلاح شده نسبت‌به سایر روش‌ها از دقت بالاتری برخوردار بودند. مقدار R2با روش اورنگ برای شهرستان‌های اسلام‌آبادغرب، قصرشیرین، کرمانشاه، سرارود، سنقر، گیلان‌غرب، سرپل‌ذهاب، کنگاور به‌ترتیب 84/0، 77/0، 72/0، 76/0، 85/0، 79/0، 77/0، 73/0 محاسبه شد. در نهایت مقادیر ضرایب تشت با روش‌های مذکور در ایستگاه‌های مطالعاتی محاسبه و ارائه گردید.

Keywords

• استان کرمانشاه
• ضریب تشت تبخیر
• فائو- پنمن- مانتیث