Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2015)
TÜKETİCİ BAKIŞAÇISIYLA İŞLETMELERİN ETİK DAVRANIŞLARIÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Abstract
Etik, işletmeler için geçmişte sadece bir seçenek iken tüketicilerin bilgilenmesi ve artan rekabet koşullarınedeniyle artık bir zorunluluk haline gelmiştir. İşletmeler kurum içerisinde etik ve kurumsal sosyal sorumluluk bilincinin gelişmesi için politikalar ve kurallar geliştirmektedirler. Etik ve kurumsal sosyalsorumluluk anlayışıişletmenin mikro ve makro çevresiyle olan ilşkilerini uzun dönemli ve kârlıolacak şekilde geliştirmesine yardımcıolmaktadır. Bu çevrede önemli bir role sahip olan tüketiciler, isteklerinin ve ihtiyaçlarının giderilmesinin yanısıra artık ürün veya hizmet satın aldıklarıorganizasyonlardan etik ve sosyal sorumluluk davranışlarınıetkin bir şekilde uygulamalarınıbeklemektedirler. Küreselleşme ve teknolojideki hızlıgelişmeler tüketicilerin daha fazla bilinçlenmelerini sağlamışolup tüketiciler artık üründen alınacak temel faydanın ötesinde, ürünün ve işletmenin uzun dönemde sosyal refahıarttırıcıfaaliyetlerde bulunmalarınıbeklemektedirler. Bu bağlamda işletmelerin etik davranışsergilemeleri tüketici isteğine cevap verebilecek ve dolayısıyla işletmenin pazarda daha uzun süre varlığınıdevam ettirebilmesine katkısağlayacaktır. Literatürde etik ve kurumsal sosyal sorumluluk konularıile ilgili yapılan çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Öte yandan, pazarlama ve tüketici davranışıaçısından etik ve kurumsal sosyal sorumluluk konularınıinceleyen araştırmalar ise görece daha az sayıda olmakla birlikte, bu konularda yapılan çalışmaların çoğu pazarlama etiği, tüketici ahlakıgibi genel bakışaçılarıyla incelenmiştir. Etik ile tüketici davranışınıbirleştiren ve işletme etiğini tüketici bakışaçısıyla inceleyen çalışma sayısıise oldukça azdır. Bu çalışmada genel olarak tüketici bakışaçısıyla işletme etiği, bir başka deyişle işletmelerin sergiledikleri etik davranışların müşteri algısıüzerindeki etkisi irdelenmektedir. Bu çalışmanın temel amacı“Gıda sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin sergiledikleri etik davranışların üniversite öğrencilerinin satın alma davranışıüzerindeki etkisini” incelemektir. Bu kapsamda araştırmada “işletme etiği beklenti boyutu” ile “işletme etiği önem boyutu” tüketici bakışaçısıyla değerlendirilmişve iki boyut arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca tüketicinin işletme etik davranışlarınıödüllendirme ve cezalandırma eğilimleri tartışılmıştır. Bunun yanında, tüketicilerin etik olan ve olmayan işletmeler hakkındaki düşünceleri, etik olan ve olmayan işletmelere yönelik satın alma davranışlarıda araştırma kapsamında incelenmiştir
