تحلیل ساختاری پیشران‌های مؤثر بر آسیب‌های اجتماعی ناشی از شیوع بیماری‌های واگیردار در کلان‌شهرهای ایران (موردمطالعه: کلان‌شهر اهواز)

Abstract

طی دو قرن گذشته شهرها به‌سرعت در سراسر جهان تکثیر و گسترش‌یافته‌اند. شهرها منبع خلاقیت و فناوری و هم موتورهایی برای توسعه اقتصادی هستند. بااین‌حال، آن‌ها همچنین منبع فقر، نابرابری و خطرات بهداشتی محیط زیستی هستند. رشد سریع و برنامه‌ریزی نشده شهری اغلب با فقر، تخریب محیط‌زیست و تقاضای خدمات شهری همراه است که از ظرفیت خدمات‌دهی بالاتر می‌رود. این شرایط، سلامت انسان را در معرض خطر قرار می‌دهد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی صورت گرفته است. در این مطالعه ما به دنبال آنیم با رویکرد آینده‌پژوهی به شناسایی عوامل مؤثر کلیدی محیط‌های شهری ایران هنگام مواجهه با بیماری‌های واگیردار و کووید-19 بپردازیم. مولفه‌های کلیدی با روش دلفی مشخص و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت‌بندی و حیاتی‌ترین عوامل مشخص‌شده است. در این روند، تعداد 33 متغیر کلی شناسایی شدند. نتایج حاکی از آن است که متغیرهای فقر، تورم، حاشیه‌نشینی، کمبود درآمد، نابرابری اجتماعی، نابرابری درآمدی، امنیت، مهاجرت، اشتغال، بیکاری در کلان‌شهر اهواز به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای مؤثر آسیب‌های اجتماعی بر شیوع بیماری‌های واگیردار و کرونا شناسایی شدند. در نهایت پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیماری‌های واگیردار ارائه‌شده که یکی از مهم‌ترین این پیشنهادها کمک مسئولین شهری برای جذب و توزیع امکانات بهداشتی و درمانی بخصوص در مناطق محروم و توزیع عادلانه امکانات در سطح این کلان‌شهر می‌باشد.

Keywords

• آینده‌پژوهی
• آسیب‌های اجتماعی
• بیماری‌های واگیردار
• کلان‌شهر اهواز