Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī (Sep 2021)
توسعه روشی کاربردی برای تعیین پارامترهای ژئومکانیکی توده سنگ با در نظر گرفتن عدم قطعیت
Abstract
در تحلیل و طراحی سازههای سنگی، تعیین پارامترهای ژئومکانیکی اهمیت فراوانی دارد. در تعیین این پارامترها، خصوصیات ناپیوستگی نقش مهمی را ایفا میکنند، اما عدم قطعیت موجود در ناپیوستگیها و ناهمگنی ذاتی تودهسنگ، اطمینان به پارامترهای تعیین شده را کاهش میدهد. در چنین شرایطی در نظر گرفتن دامنهای از پارامترها ممکن است اطمینان به نتایج را افزایش دهد. در این مقاله روشی کاربردی با استفاده از منطق فازی و شبیهسازی مونتکارلو برای در نظر گرفتن عدم قطعیت در تودهسنگ ارایه شده است. تابع عملگر استفاده شده در مطالعه، معیار هوک و براون است. برای انجام مطالعه موردی از دادههای معتبر موجود در مطالعات گذشته استفاده شده است. ابتدا با در نظر گرفتن عدم قطعیت در پارامترهای ورودی شامل شاخص مقاومت زمینشناسی، مقاومت فشاری سنگ بکر و فاکتور، مجموعه اعداد فازی برای ثوابت تودهسنگتعیین و سپس با استفاده از نتایج به دست آمده، پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ به صورت مجموعه اعداد فازی محاسبه شده است. در نهایت با استفاده از شبیهسازی مونتکارلو، دادههای تصادفی، تولید شده و فاصله اطمینان برای هر پارامتر با سطح اطمینان %95 به دست آمده است. نتایج نشان میدهد، در مسایلی که پارامترهای آنها عدم قطعیت دارند، روش پیشنهادی قابلیت بالایی داشته و ممکن است ریسک حاصل از عدم قطعیت را کاهش دهد.
Keywords