Muhandisī-i manābi̒-i ma̒danī (Sep 2021)

توسعه روشی کاربردی برای تعیین پارامترهای ژئومکانیکی توده ‏سنگ با در نظر گرفتن عدم قطعیت

  • مهدی محمدی

DOI
https://doi.org/10.30479/jmre.2019.9198.1160
Journal volume & issue
Vol. 6, no. 3
pp. 99 – 114

Abstract

Read online

در تحلیل و طراحی سازه‏های سنگی، تعیین پارامترهای ژئومکانیکی اهمیت فراوانی دارد. در تعیین این پارامترها، خصوصیات ناپیوستگی نقش مهمی را ایفا می‌کنند، اما عدم قطعیت موجود در ناپیوستگی‌ها و ناهمگنی ذاتی توده‏سنگ، اطمینان به پارامترهای تعیین شده را کاهش می‌دهد. در چنین شرایطی در نظر گرفتن دامنه‏ای از پارامترها ممکن است اطمینان به نتایج را افزایش دهد. در این مقاله روشی کاربردی با استفاده از منطق فازی و شبیه‏سازی مونت‏کارلو برای در نظر گرفتن عدم قطعیت در توده‏سنگ ارایه شده است. تابع عملگر استفاده شده در مطالعه، معیار هوک و براون است. برای انجام مطالعه موردی از داده‏های معتبر موجود در مطالعات گذشته استفاده شده است. ابتدا با در نظر گرفتن عدم قطعیت در پارامترهای ورودی شامل شاخص مقاومت زمین‌شناسی، مقاومت فشاری سنگ بکر و فاکتور، مجموعه اعداد فازی برای ثوابت توده‌سنگتعیین و سپس با استفاده از نتایج به دست آمده، پارامترهای ژئومکانیکی توده‌سنگ به صورت مجموعه اعداد فازی محاسبه شده است. در نهایت با استفاده از شبیه‏سازی مونت‏کارلو، داده‏های تصادفی، تولید شده و فاصله اطمینان برای هر پارامتر با سطح اطمینان %95 به دست آمده است. نتایج نشان می‏دهد، در مسایلی که پارامترهای آنها عدم قطعیت دارند، روش پیشنهادی قابلیت بالایی داشته و ممکن است ریسک حاصل از عدم قطعیت را کاهش دهد.

Keywords