Etkili Vatandaşlık Eğitiminde Değerler Eğitimi: Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Düşünceleri

Abstract

Etkili vatandaşlık; haklarını bilmek, kullanmak, sorumluluklarının bilincinde olmak, bu sorumlulukları yerine getirmek ve diğer insanların haklarına saygı duymaktır. Değerler de vatandaşlık anlayışının oluşturulmasında toplumsal tutum ve beklentileri yansıtmaktadır. Değerleri benimsemiş bireylere hem etkili vatandaşların yetiştirilmesi hem de toplumsal devamlılık için ihtiyaç duyulmaktadır. Dolayısıyla değerlerin ve Sosyal Bilgiler dersinin etkili vatandaş profilinin geliştirilmesinde önemli rolü bulunmaktadır. Sosyal Bilgiler dersinin temel amacının vatandaşlık eğitimi olduğu düşünüldüğünde etkili vatandaş profilinin geliştirilmesinde Sosyal Bilgiler dersinin önemli bir ayağı olan değerler ve değerler eğitiminin önemi anlaşılmaktadır. Bu araştırmanın amacı etkili vatandaşlık eğitiminde değerler ve değerler eğitimine yönelik Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin düşüncelerini ortaya koymaktır. Araştırma olgubilim deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan ve araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden Sosyal Bilgiler öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada veriler elektronik posta yoluyla gönderilen yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Veriler araştırma soruları çerçevesinde betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinden elde edilen veriler vatandaşlık ve değerler arasındaki ilişkiyi değerlerin vatandaşlığın şekillenmesine katkı sağladığı; etkili bir vatandaşın vatanseverlik, sorumluluk, dürüstlük, çalışkanlık, bilimsellik, saygı ve eşitlik gibi değerlere sahip olacağı; Sosyal Bilgiler dersinin yine benzer değerlerle etkili vatandaşlık eğitimine katkı sağladığı ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda verilen değerlerin etkili vatandaşlık eğitimi için yeterli olduğu yönündedir.

Keywords

• etkili vatandaşlık
• değerler
• sosyal bilgiler
• öğretmen
• düşünce