Prawno-procesowe ograniczenia w gromadzeniu dowodów w sprawach o nieważność małżeństwa

Abstract

Artykuł dotyczy etapu dowodowego w sprawach o nieważność małżeństwa. Przepisy odnoszące się do tego etapu procesowego, nie ograniczają się jedynie do wymienienia i zdefiniowania możliwych w procesaie kanonicznym środków dowodowych. W zdecy­dowanej większości są to normy, które należy zachować przy zbieraniu dowodów. Wśród tych norm należy wskazać wprost te, które można określić jako prawno-pro­ce­so­we ograniczenia w gromadzeniu dowodów. Pierwszy rodzaj ograniczeń stanowią zaka­zy dowodowe, które zabraniają dostarczania i przyjmowania określonych dowodów. Wśród nich są: zakaz dotyczący dowodów niegodziwych oraz zakaz składania przez nie­które osoby zeznań w charakterze świadka (np. spowiednik, strona lub sędzia w danej sprawie). Kolejną grupę stanowią ograniczenia zbliżone do zakazów, ale nie mają one charakteru absolutnego, ponieważ w określonych okolicznościach mogą być uchylone przez sędziego. Do nich można zaliczyć dopuszczenie dowodów utajnionych oraz zeznań osoby małoletniej poniżej czternastego roku życia lub upośledzonej umysłowo. Ważna grupa ograniczeń wynika z praw osobowych. Według tych norm nie można zobowiązać do złożenia zeznań osób objętych tajemnicą urzędową lub zawodową oraz obawiających się naruszenia ich dóbr osobistych. Należy wskazać również na wymogi merytoryczne i formalne przedkładanych dowodów. Wiele ograniczeń przy gromadzeniu dowodów bę­dzie dotyczyło przestrzegania procedury sądowej. Do ograniczeń proceduralnych należy zaliczyć przestrzeganie terminów składania dowodów oraz miejsca i sposobu ich prze­prowadzenia.

Keywords

• proces kanoniczny
• sędzia
• strony
• zakaz dowodowy
• dowód niegodziwy