PIERWSZE PRÓBY KONSTRUKCJI LOGIK NIEKLASYCZNYCH INSPIROWANYCH MECHANIKĄ KWANTOWĄ: ZYGMUNT ZAWIRSKI I JOHN VON NEUMANN

Abstract

Logika kwantowa pojawiła się w latach 30. XX wieku w wyniku postawienia py- tania o to, czy konceptualne zmiany zapoczątkowane w fizyce przez mechanikę kwantową wymagają rewizji logiki. W literaturze anglojęzycznej za prekursora logiki kwantowej uznaje się Johna von Neumanna, natomiast w literaturze polskiej wska- zuje się Zygmunta Zawirskiego. Zawirski był pierwszym badaczem, który zasugero- wał, że mechanika kwantowa może kierować się inną logiką niż logika klasyczna. Był pierwszym badaczem w ramach nurtu wielowartościowej logiki kwantowej, jednak jego wpływ okazał się ostatecznie niewielki. Z kolei John von Neumann wraz z Garrettem Birkhoffem zapoczątkowali dominujący dziś nurt algebraicznej logiki kwantowej. Okazuje się, że pomimo różnic założeń i metod, łączy ich podporządkowanie projektu logiki kwantowej dwóm wymaganiom – uwzględnieniu zasady nieoznaczoności Heisenberga i uzgodnieniu uzyskanej logiki z rachunkiem prawdopodobieństwa.

Keywords

• zygmunt zawirski
• john von neumann
• logika kwantowa
• logika wielowartościowa
• filozofia mechaniki kwantowej