Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Nov 2023)
Gençlerin Dini Referans Dünyası ve Dijital Medya
Abstract
Araştırmanın konusu Türkiye’de 18-25 yaş aralığındaki üniversite öğrencisi gençlerin dini bilgi kaynakları ile dijital medya ilişkisinin incelenmesidir. Gençlerin dini referans dünyasını oluşturan başlıca kaynaklar arasında dijital mecraların artan rolü araştırmanın hareket noktasını oluşturmaktadır. Başta dini bilginin dolaşımı ve işlenişi olmak üzere dini inanç, pratik ve tutumların, dini duyarlılıkların, yönelimlerin ve algıların dönüşümünde dijital medya araçlarının belirleyici etkisi dijital din araştırmalarının öne çıkan konuları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada üniversite gençliğinin dini bilgi kaynağı olarak dijital ortamlardan yararlanma durumları incelenmiştir. Ankara’da bulunan beş farklı üniversitede (Ankara Üniversitesi, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve Yıldırım Beyazıt Üniversitesi) eğitim gören 758 öğrenciden dijital ortamda toplanan veriler SPSS 21 programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Anket maddelerinin analizinde frekans dağılımlarının yanı sıra, ki-kare ilişki testi ve Sperman korelasyon testi uygulanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilen çalışmada üniversite gençliğinin dijital ortamlarda hangi dini konuları araştırdıkları, hangi dijital ortamları daha çok tercih ettikleri ve dini bilgiye nasıl ulaştıkları bağımsız değişkenlerle ilişkilendirilerek analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre üniversite öğrencilerinin yaklaşık %70’nin günlük 3 saat ve daha fazla dijital ortamları kullandığı, buna karşın çoğunlukla ve her zaman dijital dini bilgi kaynaklarını yeterli görenlerin oranının %36 oranında olduğu görülmektedir. Gençlerin %66’sı dijital ortamlarda aradığı dini bilgiye çoğunlukla ve her zaman kolayca ulaşmasına rağmen, yalnızca %31,5’i dini konularda görüşlerini oluştururken dijital medya kaynaklarından yararlandıklarını beyan etmiştir. Gençler dijital medyada inanç alanı ile ilgili olarak en çok Allah’ın varlığı ve yaratılış konularını araştırırken, ibadet alanında namaz, sosyal hayatla ilgili olarak ise kadın ve erkek rollerini araştırmaktadır. Gençlerin dini konularda güvenilir buldukları dijital kaynakların başında görüşlerine güvendikleri kişilerin mecraları gelirken, bunu sırasıyla Diyanet İşleri Başkanlığı’nın dijital mecraları ve gençlerin ürettikleri dini içerikli kaynaklar izlemektedir.
Keywords
