Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2009)
Çalışanların Öğrenen Örgüt Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi
Abstract
Günümüzün rekabet yoğun işyaşamında, örgütlerin birer öğrenen örgüte dönüşümü, onların rekabetçi yeteneklerini artırmalarınısağlamaktadır. Ayrıca, günümüzde çalışanların sadece kendilerinden beklenen rol davranışlarınıdeğil, bunun ötesindeki, gönüllü sergilenen rol ötesi davranışlarıda sergilemeleri beklenmektedir. Örgüt yazınında bu tür davranışlar örgütsel vatandaşlık davranışları ÖVD olarak isimlendirilmektir. Öğrenmeyi destekleyen, astlarıgüçlendiren bir liderlik sitilini uygulayan, takım çalışmasına ve iletişime değer veren yapılarıile öğrenen örgütler, çalışanların rol ötesi davranışlar sergilemeleri için uygun bir ortam hazırlayabilirler. Bu temel düşünceden hareketle yürütülen çalışmanın amacı, çalışanların öğrenen örgüt algılarının, örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkilerini araştırmaktır. Yabancıveya yerli yazında böyle bir araştırmanın daha önce yürütülmemişolmasıise çalışmanın önemli bir boşluğu doldurmasınısağlamaktadır. Çalışmaya, Türkiye’de faaliyet gösteren 20 farklıfirmadan 436 beyaz yakalıçalışan katılmıştır. Analiz bulguları, araştırmaya katılan çalışanların öğrenen örgüt algılarıile örgütsel vatandaşlık davranışlarıarasında aynıyönlü ve anlamlıbir ilişki olduğunu göstermiştir. Regresyon analizi sonuçlarıise sürekli öğrenme, diyalog ve araştırma, gömülü sistemler ve destekleyici liderlik boyutlarının ÖVD üzerinde ilave varyans açıkladığını; ancak takım çalışması, güçlendirilmişçalışanlar ve sistemler arasıbağlantıboyutlarının ise ÖVD üzerinde böyle bir etki yaratmadığınıortaya koymuştur. Bu bulgular, öğrenen örgüt algısının çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışlarıüzerinde önemli bir etken olduğunu göstermektedir. Ayrıca araştırma bulgularıyöneticiler açısından değerlendirildiğinde de önemli sonuçlar sunmaktadır. Örgütsel vatandaşlık davranışları, çalışanların gönüllü ve örgütün işleyişine katkıyapan davranışlar olduğundan, bu tür davranışların çalışanlar tarafından sergilenmesi, hem örgütün ürün ve hizmet kalitesinin artmasına yardımcıolmakta, hem de böyle bir artışiçin hiçbir ilave maliyet ödenmemektedir. Şu halde bu davranışlarıartıracak yönde örgütü dönüştürmek, yönetsel anlamda da fayda sağlayabilecektir. Araştırmada, ortaya konulan bulgular tartışılmıştır.
