ÇOCUKLARDA ÖLÜM VE YAS ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Yas, kişinin bir yakınının ya da sevdiği bir nesnenin kaybına karşı verdiği tepkilerin bütününü içeren düşünce, duygu ve davranış sürecidir. Çocuklarda yas reaksiyonlarının görülüş şekli yaştan ya da çocuğun bilişsel gelişim kapasitesinden bağımsız düşünülemez. Çocukta zamanla ölüm, kayıp kavramları oturmakta, soyut algı geliştikçe de erişkin tipi yas reaksiyonundan söz edilebilmektedir. Çocuklar ölüm ya da kayıp karşısında çok çeşitli tepkiler verir. Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da yas sürecini komplike eden faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler arasında kişi ya da nesnenin kaybediliş şeklinden, kayıp sonrasındaki psikososyal destek sistemlerinin yeterliliği gibi çok çeşitli nedenler sayılabilir. Hayatta kalan ebeveyn ya da bakım verenin yas sürecini sağlıklı geçirmesi çocuğun yas sürecini de doğrudan etkileyecektir. Yas süreci komplike olduğunda ya da aile içi destek sistemlerinde eksiklikler hissedildiğinde, bu konuda çocuk ruh sağlığı profesyonellerinden destek istenmelidir. Bu yazıda çocuklardaki yas kavramını ve ölüm ya da nesne kaybıyla karşılaşan çocuğa nasıl yaklaşılması gerektiği konusunda bilgiler vermeyi amaçladık.

Keywords

• Ölüm
• Yas
• Çocuklarda ölüm kavramı
• Çocuklarda yas
• komplike
• Death
• Mourning
• The death concept in children
• Mourn in children
• complicated mourning