Journal of Balkan Studies (Jun 2021)
Muslimanka i Hrišćanka u Kneževini Srbiji u XIX veku: između verskog zakona, državnih propisa, tradicije i stereotipa
Abstract
Utisak o prednosti društvene i porodične zajednice nad pojedincem i nosiocima bračne zajednice u direktnoj je vezi s pojmom kulturnog identiteta individue. Kako je pojam kultura definisan kao način implementacije prethodno stečenih znanja, verovanja i nasleđenih običaja, a identitet nas upućuje na istovetnost i jednakost, možemo reći da je identitet muslimanske žene u braku počivao na elementima islamskog zakona: šerijata, te pripadnosti zajednici muslimana: umi, a hrišćanske (pravoslavne) žene na pripadnosti crkvi i upražnjavanju tradicije, verovanja i običaja seoske ili gradske sredine kojoj je pripadala. Društveno-političke okolnosti u Kneževini Srbiji XIX veka donele su promene u bračnim odnosima hrišćana, ali nisu imale nikakvog uticaja na muslimansko stanovništvo. Promene u bračnim zajednicama muslimana bile su uslovljene opštim društvenim promenama kojima se islamska zajednica postepeno prilagođavala. Ovaj rad se bavi analizom i kontrastiranjem primarnih uslova na osnovu kojih je žena stupala u brak u XIX veku: elementima šerijatskog bračnog prava kod muslimanske žene, crkvenih kanuna i državnih zakona kod hrišćanke. Istovremeno, ovaj rad svedoči o (ne)zavidnom položaju žena o čijem su statusu raspravljali mnogi polazeći s različitih stanovišta, služeći se pogrešnim interpretacijama, te time uzeli učešće u kreiranju njihovog identiteta. Rad je nastao primenom interdisciplinarnog načina istraživanja uz korišćenje izvora srpske i osmanske provenijencije, te relevantne literature.
Keywords
