Turcology Research (Jan 2024)
Türkçe Bal [Honey]’ın Kökeni
Abstract
Türkler göçebe hayatın getirdiği hareketlilik sayesinde dünyanın pek çok bölgesi ve o bölgelerde yaşayan halklar ile sürekli bir temas halinde olmuşlardır. Bunun neticesi olarak çoğu kereler diğer dillerden pek çok kelime almışlar ve öte yandan temas kurdukları pek çok lisana da kendi kelimelerini ödünç vermişlerdir. Bununla birlikte, Türkçe’de kullanılan ve de daha ziyade yerleşik hayata dair bir uğraş sahası gibi gözüken arıcılık ile ilgili terimler vardır ki, bunların başında bal için verilmiş Türkçe adlandırma yahut adlandırmalar göze çarpmaktadır. Arıcılık daha ziyade yerleşik yaşama özgüdür ancak Türklerin ise ekseri itibariyle göçebe bir yaşam biçimini benimsemiş oldukları kabul edildiğinden ötürü arıcılık ile ilintili kelimeler Türkçe dışı unsurlar olarak göze çarpar ve böylesi bir peşinen kabul edilmiş önyargı temelinde Türkçe konuşan topluluklar arasında halihazırda kullanılmakta olan tüm bal ile ilgili terimler Türkçe’ye dışarıdan gelmiş yabancı ödünçlemeler olarak kabul edilir. Özellikle de bilim dünyası içerisinde halihazırda mevcut olan fikre göre Türkçe’ye bu sözcük Çince üzerinden girmiş Hint-Avrupa kökenli bir ödünçlemedir. Bu türden bir fikrin en büyük dayanaklarından biri hiç şüphe yoktur ki, Hint-Avrupa dilleri içerisinde bal için kullanılan ortak adlandırmanın yaygın oluşu ve de Türkçe’de -m harfi ile ilgili başlayan kelimelerin Türkçe’de hali hazırda mevcut olmayışıdır. Bir diğer önemli husus ise tarihsel olarak Türk lehçeleri içerisinde bal için kullanılan en eski adlandırmanın bilinmeyişidir. Bu sebepten ötürüdür ki, Türkler bu sözcüğü Hint-Avrupalılardan aldıkları iddia edilir. Bu çalışmada ilk kez de olsa bugüne değin tüm dilbilimcilerin gözünden kaçan ve de fark edilmemiş ve de Türkçe bal kelimesinin kökeniymiş gibi duran bir sözcük paylaşılacak ve bu sözcüğün Hint-Avrupalıların diline ait değil gerçekte Sakaların diline ait bir dilsel miras olduğu gösterilecektir.
Keywords