Sosyolojik Bağlam Dergisi (Dec 2024)
Dijital Demokrasi: Olanaklar ve Riskler
Abstract
Demokrasi, antik Yunan’a kadar uzanan, modern sanayi toplumlarının ortaya çıkması ile yenilenen, halihazırda en meşru yönetim sistemi olmaya devam eden özellikleri ile gücünü korumaktadır. Demokrasiye dair tartışmalar ve yeni arayışlar dünyadaki değişmelerden de etkilenmektedir. Bilgi-iletişim teknolojilerine dayalı olan 3. Sanayi devrimi, bilgisayar, internet ve yeni iletişim teknolojileri aracılığıyla çok hızlı bir biçimde tüm yaşam alanlarına etki etti. 2010’lu yıllarla birlikte 4. Sanayi devrimi kavramının kullanılmaya başlaması, yapay zeka temelli yeni bir aşamaya gelindiğini de göstermektedir. Bu çalışma, hızla dijitalleşen dünyada siyasal alana odaklanıyor. Dijitalleşme siyasal alanı nasıl etkiliyor? Yurttaşların klasik demokrasiye dair inançlarındaki meşruluk kaybı dijital demokrasi ile giderilebilir mi? Dijital demokrasi bir tür doğrudan demokrasi midir? Dijitalleşme dünyaya yeni teknolojiler üzerinden bir tahakküm mü kurmaktadır gibi zor ve tartışmaları konulara odaklanmaktadır. Dijital demokrasi; çevrimiçi ve çevrimdışı işleyebilen, medya ve dijital araçlar aracılığıyla mümkün olabilen, interaktif, hızlı, potansiyel olarak herkese açık, şeffaf, denetlenebilir, ucuz bir demokratik alternatif olma iddiasındadır. Dijital demokrasi, bir yüzünden bakıldığında eşitlikçi, özgürlükçü ve yurttaşlara doğru bir güç transferi, halkın doğrudan karar mekanizmalarına erişebileceği bir sistemdir. Ancak dijital bölünme, dijital gözetim gibi riskleri olduğu gibi halkın gözünde meşruluğunu yerleştirme yönünde zorlukları vardır. Bu çalışmanın iddiasına göre dijital demokrasi ya da halkın siyasal sisteme katılımının dijital araç ve aygıtlarca gerçekleşmesi mümkündür. Ancak dijital demokrasinin halka güç ve yetki transferini gerçekleştirebilmesi için güvenli bir şifreleme sistemi, toplumsal yaşamda dijital oylamanın meşruluğu, teknolojiye yaygın bir erişim, ekonomik eşitsizliklerin azaltılması gibi engellerin aşılması gerekmektedir. Bu çalışma, dijitalleşmiş bir dünyada demokrasinin karşılaşacağı olası yeni durumları, dijital demokrasinin temsili demokrasiye göre avantajlarını ve dezavantajlarını tartışmaktadır.
Keywords
