Halkevlerinin Malî Yapısı ve Bütçedeki Yeri

Abstract

Halkevleri, Cumhuriyeti kuran kadronun toplumu arzu ettiği idealler doğrultusunda inşa edebilmesi için gereken önemli bir kurumdu. Çünkü Cumhuriyet, devrimleri sahiplenecek Batıdaki gibi bir burjuva sınıfına sahip değildi. Dolayısıyla, devrimleri dayandırabileceği toplumsal tabanı kendisi oluşturmalıydı. Halkevleri bu açıdan önemli bir misyona sahipti. Bu misyonu hayata geçirmek için kurulan Halkevlerinin en güçlü tarafı ise tek parti iktidarı tarafından her anlamda desteklenmesiydi. Aslında Cumhuriyet Halk Partisi’ne bağlı bir oluşum olarak kurulan Halkevleri, söz konusu partinin alternatifsiz iktidar oluşu ve devlet ile özdeş bir yönetim tesis edişi nedeniyle bir takım kamu olanaklarından rahatça faydalanma imkanına sahip olmuştur. Böyle bir imkânı kullanıyor olması ekonomik olarak güçlü bir varlığa sahip olması sonucunu da doğurmuştur. Sonradan oluşacak muhalefet hareketi, Halkevlerini bu açıdan mercek altına almış ve kamu kaynaklarının suistimal edildiği yönünde iddialarda bulunmuştur. Hatta Halkevlerinin kapatılma sebebini de bu iddialar oluşturmuştur. Bu nedenle tek parti iktidarının sınırsız desteğine sahip Halkevlerinin malî yapısı ve bütçesinin genel ekonomi içindeki yerinin ne olduğu dikkati celp eden bir mahiyet arz etmektedir. Dolayısıyla, bu makalenin konusu parti-devlet bütünlüğüne sahip tek parti iktidarının desteklediği Halkevlerinin kamu olanaklarından ne derece istifade ettiğini ortaya koyacak şekilde malî yapısının incelenmesi ve bu malî yapının, gelir ve giderleri ile genel Türk ekonomisi içindeki yerinin tespit edilmesidir.

Keywords

• halkevleri
• tek parti dönemi
• cumhuriyet halk partisi
• türk iktisat tarihi
• cumhuriyet tarihi
• people’s houses
• single-party period
• republican people
• history of turkish economy
• history of republic