Uluslararası İlişkiler Çalışmaları Dergisi (Dec 2024)
Uluslararası Sistemi Yeniden Yorumlamak: Ulus-Devlet, Sermaye ve Küreselleşme
Abstract
Uluslararası sistemdeki gelişmeler, yalnızca sistemin genel yapısını değil, içindeki aktörleri de dönüştürmüştür. 1648 Vestfalya düzeni, diplomasi mekanizmalarını kurumsallaştırarak ulus-devletlerin rolünü artırmıştır. Ancak ulus-devletlerin güçlenmesiyle sermaye gruplarının büyümesi, bu devletleri zorlayan bir faktör haline gelmiştir. XIX. yüzyılın son çeyreğinde uluslararası şirketlerin ortaya çıkışı, dış politika tercihlerini etkilemiş, devletler arasında rekabeti artırmış ve korumacı politikalar teşvik edilmiştir. Bu politikalar, Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesine zemin hazırlamıştır. Wilson İlkeleri, imparatorlukların yerini ulus-devletlere bırakmasını sağlamıştır. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından ABD ve Sovyetler Birliği başat güçler olarak ortaya çıkmış, Soğuk Savaş döneminde şirketler uluslararası sahnede güç kazanmaya başlamıştır. Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve neoliberal düzen, şirketlerin ulus-ötesileşmesini hızlandırmıştır. 2008 Ekonomik Krizi ve 2020 Kovid-19 pandemisi, ulus-devletlerin zayıflığını artırırken sermayenin güçlenmesine yol açmıştır. Günümüzde uluslararası sistemdeki değişim, şirketlerin artan gücüyle birlikte, realist düşüncenin öngördüğü devlet merkezli yapıdan Coxçu okulun öngördüğü çok kutuplu bir yapıya evrilmektedir. Bu çalışma, ulus-devletlerin doğuşundan günümüze kadar olan süreci eleştirel teori ve post-modern felsefe bağlamında ele almakta ve ulus-devlet ile sermaye arasındaki ilişkiyi irdelemektedir.
Keywords
