STATUS U GRUPI VRŠNJAKA – IZ UGLA DVE DISTINKTIVNE DIMENZIJE

Abstract

Vršnjačka grupa predstavlja važan kontekst odrastanja svakog deteta, te tako postoje brojna teorijsko-empirijska nastojanja da se prouče njene karakteristike. Predmet ovog istraživanja je utvrđivanje osnovnih dimenzija vršnjačkog statusa. Istraživanjem je obuhvaćeno 280 učenika trećeg razreda osnovne škole, a od instrumenata su korišćeni sociometrijski upitnik i upitnik o sociodemografskim karakteristikama. Cilj je utvrditi prirodu povezanosti između dimenzija opažene popularnosti i sociometrijske prihvaćenosti, njihovih kategorija, kao i razlike u odnosu na opšte sociodemografske karakteristike dece i porodica. Rezultati istraživanja nedvosmisleno ukazuju na potrebu distinkcije, jer se sociometrijska prihvaćenost odnosi na nivo socijalne preferencije deteta u grupi, dok se opažena popularnost odnosi na nivo njegovog socijalnog uticaja, bez obzira na nivo socijalne preferencije. U odnosu na pojedinačne kategorije, najviše podudaranja ima između neprihvaćenosti i nepopularnosti, dok je posebno važan rezultat o značajnom broju učenika zanemarenog vršnjačkog statusa. Od sociodemografskih karakteristika, pol učenika i struktura porodice prave razlike. Rezultati su od krucijalne važnosti za pedagošku teoriju i praksu koja je, do sada, vršnjački status tumačila i merila jednodimenzionalno. Otvaraju se i druga istraživačka pitanja u pravcu ispitivanja onih korelata koji bliže određuju status deteta u grupi vršnjaka.

Keywords

• vršnjački status
• sociometrijska prihvaćenost
• opažena popularnost
• osnovna škola
• sociodemografske karakteristike