Atebe (Jun 2021)
Cüzî İrade Hakkında Bir Risâle ve Şerhi: es-Sâdık el-Kayserî’nin ‘Risâle fî efʿâli’l-ʿibâd Risâlesi’ ve İzzet ed-Divrîkî’nin ‘Şerḥu Risâle fî efʿâli’l-ʿibâd Şerhi’
Abstract
Çalışma, es-Sâdık el-Kayserî’nin muhtasar risâlesi ve İzzet ed-Divrîkî’nin bu risâle üzerine yazdığı şerh üzerinden insanın irâde özgürlüğü ile naslarda ortaya konulan ve Allah’ın her şeyin yaratıcısı olduğu prensibi arasındaki çelişkinin nasıl çözüme kavuşturulduğunu inceleyecektir. Ayrıca burada söz konusu iki risâlenin tahkikli neşri ve tercümeleri de yapılacaktır.İlk asırlarda teolojik ve ahlâkî bir bağlamda tartışılan irâde ve insan fiilleri konusu, önce mütekaddimûn sonrasında ise müteahhirûn dönemleriyle metafizik bir hüviyet kazanarak devam edegelmiştir. Dahası yaratma ve varlık teorileriyle iç içe olan konu büyük bir önem kazanmış, değişim ve dönüşüme uğramıştır. Zira konu, insanın irâde ve eylem özgürlüğünün metafizik temelini oluşturmaktadır. Dolayısıyla çalışmamız, varlık ve yaratma konusuyla da bağlantılı olan irâde ve fiil konusunu ele alan bu risâlelerin içeriklerini inceleyerek bunların özgün taraflarını ve konuya katkılarını ortaya koymaya çalışacaktır.
Keywords
