الگوی نظری جریان‌‌شناسی نهادهای اجتماعی با تکیه بر دستگاه معرفتی علامه مصباح یزدی

Abstract

در دهه‌های اخیر مطالعات جریان‌شناسانه نهادها و شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی، به یکی از سبک‌های پژوهشی تبدیل‌ شده است. این‌ مطالعات عموماً در چارچوب نظری و روشی مدون و قابل‌دفاع خلأ دارند. پژوهش حاضر درصدد است با الهام از دستگاه فکری علامه مصباح‌یزدی در طراحی مبانی اندیشه اسلامی، چارچوب نظری و روشی را برای بررسی‌های جریان‌شناسانه نهادهای اجتماعی ارائه دهد. این ایده با عنوان «تحلیل لایه‌ای مبانی معرفتی» نام‌گذاری شده است. در نوشتار پیش‌ِرو مختصات نظری این ایده تبیین و شاخص‌های روشی آن تطبیق شده است. مختصات اصلی چارچوب نظری شامل سه لایه مبانی عملی، مبانی نظری و مبانی معرفت‌شناختی−روش‌شناختی است. این لایه‌های اصلی دربردارنده شاخص‌های فرعی است که به‌تفصیل توصیف و ارتباط آن با مسئله اصلی یعنی مطالعات جریان‌شناسانه نهادهای اجتماعی تبیین می‌شود. پژوهش به روش تحلیل محتوای کیفی و از سنخ پژوهش‌های توصیفی− تحلیلی است. روش گردآوری داده‌ها مطالعه اسنادی است.

Keywords

• تحلیل لایه‌ای مبانی معرفتی
• روش جریان‌شناسی
• نظریه جریان‌شناسی
• مصباح‌یزدی