مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی (Mar 2023)
نگاهی اجمالی به نقش و جایگاه برنامه‌های آموزشی (با تأکید برآموزش عالی) در توسعه مداوم /پایدار
Abstract
هدف: نظام آموزش و پرورش هر جامعه بخصوص در سطح آموزش عالی از طریق پرورش منابع و سرمایه‌های انسانی متخصص، نقش اساسی و قابل توجهی در توسعه مداوم/پایدار هر جامعه و ابعاد توسعه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی، گسترش تعاملات و روابط در سطح ملی و بین‌المللی و... ایفا می‌نماید هدف از این مطالعه، بررسی ومشخص نمودن نقش وجایگاه برنامه‌های آموزشی با تأکید بر نظام آموزش عالی در تحقق اهداف توسعه مداوم /پایدارو نقد مفاهیم مربوط به آن است.مواد و روش‌ها: پدر این مطالعه از روش کتابخانه‌ای و مروری با رویکرد نقادی استفاده و در آن برخی اسناد و منابع مرتبط در خصوص مفاهیم و اهداف توسعه مداوم /پایدار و رویکردهای مربوط و برنامه‌ها و سیاست های آموزشی و آموزش عالی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بحث و نتیجه‌گیری: موضوع مورد بحث دارای دو بعد یا متغیر مهم شامل برنامه‌های آموزشی به‌عنوان متغیر مستقل و توسعه مداوم /پایدار، به‌عنوان متغیر وابسته است. هر کدام از این مفاهیم ابعاد و سطوح گسترده‌ای را در برگرفته‌اند. برنامه آموزشی مفهومی وسیع و جامع است که هر محقق باید براساس و حیطه مطالعاتی خود، حدود آن را مشخص و بر آن اساس به بحث بپردازد. نظریه‌پردازان سرمایه انسانی بر این باورند که، بنیان توسعه مداوم و پایدار در ابعاد مختلف با سرمایه‌گذاری در امر آموزش تحقق می‌یابد. تحقیقات متعدد، اثربخشی سرمایه‌گذاری در امر آموزش کشورهای مختلف بر رشد و توسعه اقتصادی–اجتماعی را تبیین نموده‌اند.گرچه در برخی مطالعات نیز، شکاف قابل تأملی ما بین سرمایه‌گذاری در امر آموزش و سایر ابعاد توسعه پایدار/مداوم بیان شده ولی منجر به تغییر قاعده و اصل ارتباط مذکور نشده است. تأثیرگذاری برنامه‌های آموزشی در امر مذکور، مستلزم وجود رویکرد سیستمی، راهبردی، انعطاف‌پذیر و آینده‌نگر و جامع نسبت به ابعاد چندگانه آن است. بنابراین، توسعه پایدار/مداوم، امری سیستمی، فراگیر و وابسته است و نمی‌تواند صرفاً در یک بخش اتفاق بیفتد. لذا شایسته است که اصطلاح چرخه حیات را برای آن تصور نمود چرا که تمام اجزاء آن به هم پیوسته است و وقتی حلقه‌ای از حلقه حیات جدا شود، کلِ چرخه دچار آشفتگی خواهد شد. هم‌چنین با کنکاش در واژگان مربوط این نتیجه حاصل شد که از یک دیدگاه عبارت توسعه مداوم بهتر از توسعه پایدار می‌تواند ماهیت آن را که دربردارنده نوعی پویایی است نشان دهد و آن را تکمیل نماید و با همین توجیه در سراسر متن این نوشتار توسعه مداوم مترادف با توسعه پایدار معرفی شده است.
Keywords
