“Dergi” Örneğinde Sovyetler Birliği’nin Erken Dönem Milliyet Siyaseti

Abstract

Bolşevizm’den Kurtarma Amerikan Komitesi tarafından “desteklenen” Sovyetler Birliğini Öğrenme Enstitüsü, 8 Temmuz 1950 tarihinde Almanya’nın Münih kentinde kurulmuştur. Enstitü, Sovyetler Birliği’ni terk eden ve Sovyetler Birliği ile ilgili ilmi tetkiklerde bulunanların buluştuğu bir mecradır. Enstitü bünyesinde Türkçe dergi dışında İngilizce olarak Bulletin ve Studies on the Soviet Union, Almanca Sowjetstudien, Fransızca Arapça olarak da Mecelle dergileri yayınlanmıştır. Bunun haricinde Fransızca ve İspanyolca dillerinde de yayınlar yapılmıştır. Neşriyatın yanı sıra konferanslar, sempozyumlar ve kongreler düzenlenmiştir. Mustafa Edige Kırımal’ın sorumlu müdürlüğünü yaptığı Dergi’de Sovyetler Birliği’ni ilgilendiren mevzuu dışında herhangi başka bir noktaya temas edilmemiştir. Dergi, kendini Sovyetler Birliği’ni öğrenmeye, tetkik, tahlil etmeye hasretmiştir. Ana tema Sovyetlerde yaşayan Türklerin problemleri olmakla birlikte Sovyet ekonomisi, sanayisi, tarımı ve dış politikasını mütalaa eden metinlerin sayısı hayli fazla olduğu vakidir. Bu çalışmada sadece dergide yer alan yazılarla sınırlı kalınmayacaktır. Ancak Dergi’nin bu husustaki yazıları ilham vermesi açısından önemlidir. Çalışmada, Soğuk Savaş’ın henüz başları sayılabilecek yıllarda Türkçülük ve antikomünist yana düşen duyguyla Sovyetleri belli başlı konular etrafında öğrenmeye azmedenlerin kurduğu yayının tam ismi ‘Sovyetler Birliği Öğrenme Enstitüsü Dergi’de sürgit zikredilen Sovyetlerin milliyet siyasetini mercek altına alınacaktır. Çalışmanın amacı Dergi’deki yazılar etrafında Türkçü antikomünistlerin görüşünü ortaya koymaktır. Dergi’deki yazılar ile birlikte muhtelif çalışmalar da kaynakçaya dahil edilmiştir. Çalışmanın kapsamı Sovyetler Birliği’nin erken dönem milliyet siyaseti ile sınırlandırılmıştır.

Keywords

• soviets
• anticommunists
• cold war
• nationality politics
• dergi
• sovyetler
• antikomünistler
• soğuk savaş
• milliyet siyaseti
• dergi