بوم شناسی کشاورزی (Nov 2019)
مطالعه پاسخ اکوفیزیولوژیک بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) در شرایط دیم به کاربرد خارجی تنظیمکنندههای اسمزی
Abstract
با توجه به این که گیاهان در شرایط تنش ترکیبات اسمزی متفاوتی را سنتز میکنند، ممکن است که به کاربرد خارجی آنها در برابر تنش پاسخ دهند. این آزمایش به منظور ارزیابی خصوصیات اکوفیزیولوژیک بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) در شرایط دیم به کاربرد خارجی تنظیمکنندههای اسمزی، در سال 1396-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عدم آبیاری (دیم) و یک نوبت آبیاری تکمیلی بهعنوان عامل اصلی و محلولپاشی اسمولیتها شامل پرولین (2/0 گرم در لیتر)، گلایسینبتائین (2/0 گرم در لیتر)، ساکارز (100 گرم در لیتر) و آبمقطر (شاهد) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد اندازهگیری بالنگوی شهری، شامل شاخص سبزینگی، کارتنوئید، پرولین، گلایسینبتائین، کل کربوهیدراتهای محلول، آب نسبی برگ، ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، موسیلاژ، فسفر، پتاسیم، نیتروژن، درصد روغن و عملکرد روغن بودند. نتایج نشان داد که شاخص سبزینگی بالاتری در هر دو سطح دیم و آبیاری تکمیلی با کاربرد پرولین بهدست آمد. کاربرد گلایسینبتائین میزان گلایسینبتائین و کربوهیدرات برگ را در هر دو سیستم کاشت کاهش داد. بیش‌ترین مقادیر عملکرد دانه (56/79 گرم در متر‌مربع در کشت دیم و 94/85 گرم در متر‌مربع در آبیاری تکمیلی) و عملکرد بیولوژیکی (25/250 گرم در متر‌مربع در کشت دیم و 65/492 گرم در متر‌مربع در آبیاری تکمیلی) مربوط به تیمار محلولپاشی ساکارز بود. هرچند محلولپاشی با پرولین و گلایسینبتائین هم عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه را نسبت به شاهد افزایش داد. پتاسیم برگی در تیمارهای محلولپاشی گیاهان آبیاری شده نسبت به شاهد کاهش نشان داد، ولی در کشت دیم این کاهش معنیدار نبود. با وجود تغییرات بسیار کم کارتنوئید برگی گیاهان دیم در پاسخ به تیمارهای محلولپاشی میزان آن در آبیاری تکمیلی با کاربرد پرولین و گلایسینبتائین کاهش زیادی نشان دادند. به‌طور کلی کاربرد خارجی اسمولیتها (پرولین، گلایسینبتائین و ساکارز) و یا انجام یک نوبت آبیاری تکمیلی از کاهش عملکرد بالنگوی شهری در شرایط دیم به‌طور چشمگیری جلوگیری خواهد کرد.
Keywords
