Pizhūhish/hā-yi Irtibāṭī (Nov 2018)
واکاوی نحوه معناسازی در فیلم مستند «رضا» از مجموعه «روایتفتح» بر اساس شیوههای (بیل نیکولز) و الگوی تحلیل پنج سطحی (رولان بارت)
Abstract
روایتفتح شامل فیلمهای مستندی است که هشت سال پایداری نیروهای مردمی را ثبت کردهاند. اهمیت این مجموعه، گذشته از ثبت وقایع تاریخی و جنگی، در مفاهیمی نهفته که در زمان خود با اقبال فراوان همراه بوده و حتی در زمان حال نیز بارها از رسانه ملی پخش شده است. این در حالی است که فرایند خوانش مخاطب و نسل جوان از اینگونه محصولات رسانهای میتواند متفاوت باشد و گاه با کم توجهی یا تحریف نیز مواجهه شود. مسئله اصلی پژوهش، معناکاوی و امکانسنجی تحلیل روایی متن فیلمیک مستند جنگی است. روش پژوهش، کیفی، با رویکرد تحلیلی بوده است. با توجه به اینکه این پژوهش کاربردی و هدف آن کشف معناهای نهفته در یک فیلم مستند جنگی بوده است، نمونه موردی فیلم «رضا» از مجموعه روایتفتح که بهصورت هدفمند انتخاب شده و پس از شناسایی شیوه ساخت این فیلم بر اساس نظر نیکولز، بر مبنای رمزگان پنج سطحی بارت، به تبیین و معناکاوی از لایههای زیرین متن فیلمیک پرداخته است. نتایج نشان میدهد، درک ناشی از مستند «رضا» به دلیل چینش دلالتکنندههایی ضمنی است که از طریق نظام کلامی و راویِ درونمتنی، مخاطب را به خارج از متن ارجاع میدهد و از طریق شیوه انتخاب شده صورت میپذیرد.
Keywords