Modernizm Josefa Albersa. Szkic do portretu

Abstract

Urodzony w 1888 roku w niemieckim Bottrop Josef Albers był jedną z najważniejszych postaci w procesie edukacji modernizmu. W swojej pracy stosował dewizę „otwierać oczy”. Wraz ze swoimi rówieśnikami, Johannesem Ittenem i László Moholy-Nagym, w szczególności zaś z Walterem Gropiusem, nauczał w Bauhausie, stając się obok nich etykietą tej szkoły. Po przejęciu władzy w Niemczech przez hitlerowców i zamknięciu Bauhausu, jako pierwszy z grona nauczycieli tej uczelni wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie na wiele lat związał się z Black Mountain College, prowadząc jednocześnie wykłady między innymi w Harvard University, Yale University, University of Mexico, Catholic University of Santiago de Chile, Technology Institute of Lima w Peru, Hochschule für Gestaltung w Ulm oraz University of Honolulu. Jeśli chodzi o jego metodę nauczania, to możemy założyć, iż generalnie ukształtowała się ona pod wpływem poglądów Johanna Heinricha Pestalozziego, Wilhelma Worringera i Johna Deweya, choć widoczne są również wpływy psychologii Szkoły Gestalt oraz teorii koloru Wilhelma Ostwalda. W swojej metodzie Albers odrzucał wszelkie ideologie, zastępując je ścisłym ukierunkowaniem na kreatywność i praktykę (co zwykł był nazywać „myśleniem sytuacyjnym”), przy zastosowaniu metodologii indukcyjnej nauki. Mimo iż dziś jego teoria nauczania sztuki traci już na znaczeniu, trzeba jednak pamiętać, że w Europie, a w szczególności w Stanach Zjednoczonych, jeszcze nie tak dawno wpływ jego założeń kształcenia artystycznego był nie do przecenienia. Ciągle jeszcze w programach szkół artystycznych dostrzec możemy wpływy teorii Albersa. Szczególnie widoczne jest to w założeniach programów kursów podstaw projektowania, zaś sam Albersowski kurs empirycznego badania koloru pozostaje ciągle nietknięty.