تاثیر کمپوست چای و پتاسیم هیومات بر مقاومت گیاه آفتابگردان (.Helianthus annuus L) به سمیت سرب

Abstract

سرب یک عنصر غیرضروری است که علاوه بر سمیت زیادی که برای انسان دارد اثرات سوئی نیز بر گیاهان می­گذارد. به‌منظور بررسی اثر چای کمپوست و پتاسیم هیومات بر تحمل گیاهچه­های آفتابگردان به غلظت­های سمی سرب، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، پتاسیم هیومات و چای کمپوست و چهار غلظت سرب (صفر، 200، 400 و 600 میلی­گرم سرب بر کیلوگرم خاک) بودند. غلظت چای کمپوست (1:5) و پتاسیم هیومات 300 میلی­ مول بر لیتر بود. نتایج نشان داد که به‌طورکلی وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، کلروفیل a و کلروفیل b در پاسخ به افزایش غلظت سرب در خاک کاهش و میزان کارتنوئید، پرولین و نشت الکترولیتی افزایش نشان دادند. پرایمینگ بذر با پتاسیم هیومات و چای کمپوست اثر منفی آلودگی خاک با سرب بر پارامترهای مذکور را تعدیل می­کند. تحت تنش سرب، پتاسیم هیومات باعث افزایش وزن خشک ریشه به میزان 733 میلی­گرم، وزن خشک برگ به میزان 73 میلی­گرم، کلروفیل a، کلروفیل b، غلظت سرب ریشه و اندام هوایی شد؛ اما چای کمپوست موجب افزایش پرولین (به میزان 27 میکرومول بر گرم) و کاروتنوئید (به میزان 0.7 میلی­ مول بر گرم وزن تازه برگ) و کاهش نشت الکترولیتی (به میزان 5.45 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. به‌طورکلی نتیجه‎گیری می‎­شود که کاربرد پتاسیم هیومات و چای کمپوست با افزایش میزان رنگدانه‎های فتوسنتزی و پرولین و کاهش میزان نشت الکترولیتی بردباری آفتابگردان را در خاک‌های آلوده به سرب افزایش می‎دهد.

Keywords

• تنش فلز سنگین
• پرولین
• کاروتنوئید
• نشت الکترولیتی