Sprawozdawczość finansowa w świetle podejścia systemów i metodologii nauk społecznych. Perspektywa ram konceptualnych

Abstract

Zasadniczym tematem artykułu jest proces sprawozdawczości finansowej, ujmowany z perspektywy po- dejścia systemów jako proces badawczy w sensie metodologii nauk społecznych. Koncentracja następuje na kognitywnym aspekcie ram konceptualnych sprawozdawczości finansowej. W artykule odkrywa się naukowy aspekt ram konceptualnych sprawozdawczości finansowej oraz określa ich głęboką rolę w syste- mach działania społecznego, realizujących procesy poznawcze i regulacyjne. Z poznawczego punktu wi- dzenia autor artykułu zmierza do zbadania, czy ramy konceptualne mogą być teorią sprawozdawczości finansowej. Przyjęta metoda bazuje na podejściu fundamentalnym w ramach badań jakościowych, obej- mując podejścia deskryptywne i analityczne. Sformułowano dwie hipotezy bazowe: (a) ramy konceptualne sprawozdawczości finansowej służą odwzorowaniu systemowego aspektu podmiotu gospodarującego oraz jego składnika społecznego, oraz (b) ramy konceptualne sprawozdawczości finansowej określają niezastępowalny sposób tegoż odwzorowania, wskazując, że dla celów pomiaru musi być użyta jednostka medium wymiany (pieniądz), jako że adekwatny przepływ medium wymiany (pieniądza) jest nieodzowny dla utrzymania otwartości systemu, zaś użyteczność odwzorowania dla kształtowania tej otwartości wa-runkowana jest zastosowaniem tej właśnie jednostki miary. Zamierzony cel został pomyślnie zrealizowany i obydwie hipotezy pozytywnie zweryfikowane. Daje to nową perspektywę spojrzenia na sprawozdaw-czość finansową i jej ramy konceptualne, zarówno w aspekcie naukowym, jak i społecznym oraz ekonomicznym.

Keywords

• rachunkowość
• sprawozdawczość finansowa
• ramy konceptualne
• podejście systemów
• metodologia nauk społecznych
• ontologia domeny