Anız Yakılmış ve Yakılmamış Parseller Üzerine Uygulanan Tütün Atığının Soyada Biyolojik Azot Fiksasyonuna ve Verime Etkisi*

Abstract

Çukurova bölgesinde yaygın uygulama olan anız yakımı ile tekel sigara fabrikaları atığı olan tütün atığının farklı dozlarının (0, 500 ve 1000 kg/da) toprağa karıştırılmasının soya-rhizobium simbiyozu ile azot bağlanmasına ve soyanın biyomas ve dane verimlerine etkilerini araştırmak amacıyla iki yıllık tarla denemesi yürütülmüştür. Denemeden elde edilen değerler, tütün atığı uygulamalarının azot fiksasonunu ile biyomas ve dane verimlerini olumlu yönde etkilediğini göstermiştir. İki yıllık ortalama değerler itibariyle en yüksek kök ve kök üstü biyomas değerleri yanmış anız, 1000 kg/da tütün atığı uygulanmış parsellerden elde edilmiştir (83, 473 kg/da). Hasat döneminde belirlenen bitki azot içerikleri yönünden en yüksek değerler anızlı, tütün A varyantında belirlenmiştir (kök, % 0.87; kök üstü %0.95). İki yıllık ortalama değerler itibariyle en yüksek dane azot içeriği ise anızlı tütün A varyantından elde edilmiştir. Deneme sonunda belirlenen dane verimi değerleri denemenin birinci yılında anız yanmış parsellerde verimin daha yüksek olduğunu göstermiştir. İkinci yılda anız yakımı uygulaması istatistiksel bir fark oluşturmamıştır. Tütün atığı uygulamaları denemenin her iki yılında da verimi kontrol uygulamasına oranla artırmıştır. Birinci yılda en yüksek verim değeri 452 kg/da ile anız yanmış parseller üzerine 1000 kg/da tütün atığı uygulanan varyantta belirlenirken ikinci yılda en yüksek değer 528 kg/da ile anızlı parseller üzerine 1000 kg/da tütün atığı uygulanan varyantta belirlenmiştir.

Keywords

• anız yakımı
• tütün atığı
• biyolojik azot fiksasyonu
• soya