Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi (Dec 2023)
Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisinde Değerlendirme ve Terapi
Abstract
Amaç: Çocukluk çağı konuşma apraksisi (ÇÇKA), hareket sıralamalarının uzamsal-zamansal parametrelerinin planlanması ve/veya programlanmasındaki bozukluklar ile karakterize nöromüsküler defisitlerin eşlik etmediği nörolojik bir konuşma sesi bozukluğudur. Bu derleme ile, ÇÇKA’ lı çocuklarda uygulanan dil ve konuşma değerlendirme yöntemlerini ve kanıta dayalı müdahale yöntemlerini sunmak amaçlanmaktadır.Yöntem: Bu çalışmada geleneksel derleme yöntemi kullanılmıştır. ÇÇKA’ lı çocuklarda uygulanan dil-konuşma değerlendirme ve müdahale yöntemlerine ilişkin alan yazın taraması yapılmıştır. Bulgular: ÇÇKA şüphesi olan bir çocuğun değerlendirmesi; vaka öyküsünü, oral muayeneyi, konuşma analizini, suprasegmental özellikleri, vurgu, ritim, duraklamalar, ses tonu, uyarılabilirlik ve ipuçlarının değerlendirilmesini ve ayrıca dil, okuryazarlık değerlendirmesini içermektedir. ÇÇKA değerlendirmesinde kullanılabilecek formal testler, Apraksi Profili (Apraxia Profile), Motor Konuşma Becerisinin Dinamik Değerlendirmesi (Dynamic Evaluation of Motor Speech Skill), Kaufman Konuşma Praksis Testi (Kaufman Speech Praxis Test), Çocuklar için Sözel Motor Üretim Değerlendirmesi (Verbal Motor Production Assessment for Children), Orofasiyal Praksis Testi (Orofacial Praxis Test), Madison Konuşma Değerlendirme Protokolü (Madison Speech Assessment Protocol) şeklindedir. Dil ve konuşma terapisi alanında ÇÇKA’ lı çocuklar için kanıta dayalı terapi yöntemleri ise, Dinamik Temporal ve Taktil İpucu (Dynamic Temporal and Tactile Cueing), Hızlı Hece Geçişleri Terapisi (Rapid Syllable Transitions Therapy), Nuffield Dispraksi Programı (The Nuffield Dyspraxia Programme), Entegre Fonolojik Farkındalık Müdahalesi (Integrated Phonological Awareness) şeklindedir. Sonuç: Dil ve konuşma terapistlerinin, ÇÇKA’ lı çocuklarda uygulanan farklı değerlendirme ve terapi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgi ve deneyime sahip olması ve ÇÇKA tanısı konan bir çocuk için en uygun terapi yöntemini seçmesi gerekmektedir.
Keywords
