مقایسه بین‌المللی اقتصاد تولید شیر در گله‌های هلشتاین اصفهان

Abstract

سابقه و هدف: ﻳﻜﻲ از مهم‌ترین اﻫﺪاف ﭘﺮورشﮔﺎو ﺷﻴﺮی، اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻮدآوری از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ اﺳﺖ. ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ها، یکی از ﻧﻴﺎزهای اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻴﺰان ﺑﺎزدﻫﻲ اﻗﺘﺼﺎدی پرورش گاو در جهت کاهش قیمت تمام شده شیر می‌باشد. با توجه به آنکه تاکنون موضوع پیش رو، مورد توجه جدی پژوهشگران و مسئولان قرار نگرفته است، مطالعه‌ای با هدف بررسی جنبه‌های اقتصادی تولید شیر در گله‌های هلشتاین ایران در مقایسه با برخی کشورهای دنیا طراحی و اجرا شد.مواد و روش: برای این منظور، شاخص‌های اقتصادی، بهره‌وری و عوامل مؤثر بر بهای تمام شده شیر در پنج گله‌ شیری استان اصفهان به صورت نمونه در سال 1396 در بازه زمانی یک سال محاسبه شد. جمع آوری داده از طریق پرسش‌نامه، و تحلیل‌های اقتصادی با استفاده ازTIPI-CAL مدل، که توسط شبکه جهانی مقایسه بین‌المللی دامداری‌ها توسعه یافته، و واکاوی‌های آماری با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. شبکه بین‌المللی مقایسه مزارع اطلاعات گله‌های ممتاز را از بیش از 100 کشور جهان به لحاظ اقتصادی و تولیدی تجزیه و تحلیل کرده و به منظور درک صحیح‌تر و جامع‌تر از دنیای لبنی با تدوین نقشه جهانی شیر با یکدیگر مقایسه می‌کند.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بیش‌ترین هزینه دامداری‌ها در ایران متعلق به خوراک با میانگین 68 درصد از کل هزینه‌ها می‌باشد در صورتی که در مقیاس جهانی خوراک سهم 55 درصدی نسبت به هزینه کل داشت. هزینه نیروی کار سهم 7 درصدی، هزینه استهلاک و تعمیر ماشین آلات سهم 8/7 درصدی از هزینه‌های کل را شامل می‌شد. در مزارع مورد بررسی، به طور میانگین به ازای 100 کیلوگرم شیر تصحیح شده، هزینه خوراک برابر با 26 دلار، هزینه بهداشت و دامپزشکی 1/4 دلار، هزینه ماشین آلات 1/3 دلار و نیروی کار هزینه‌ی 8/2 دلاری را به خود اختصاص دادند. در مزارع مورد بررسی به صورت میانگین، هزینه‌های نقدی مزرعه برابر با 36 دلار و هم‌چنین هزینه استهلاک 7/1 دلار و هزینه‌های فرصت از دست رفته 7/0 دلار به ازای هر 100 کیلوگرم شیر تصحیح شده بود. میانگین هزینه تولید شیر به صورت مجزا در مزارع نمونه به ازای هر 100 کیلوگرم شیر تصحیح شده برابر با 8/29 دلار بود. شاخص قیمت جهانی شیر، شاخص قیمت جهانی خوراک و شاخص پایداری در 10 سال گذشته برای مقیاس جهانی و ایران محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد از نظر شاخص-های اقتصادی واحدهای مورد بررسی با شاخص پایداری 2/1 در سال 1396، داری توجیه مالی و سودآور بودند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشانگر وجود سودآوری و توجیه مالی و اقتصادی در واحد‌های مورد بررسی می‌باشد که از طریق بررسی عوامل تاثیرگذار برای بهای تمام شده شیر و همچنین محاسبه شاخص‌های اقتصادی برآورد گردید. بررسی مالی و اقتصادی واحدهای دامداری شیری می‌تواند باعث شناسایی بهتر موقعیت این واحدها و افزایش سطح آگاهی سیاست گذاران و سرمایه گذاران فعالیت‌های کشاورزی در جهت تصمیم گیری اصولی و یا رفع مشکلات موجود گردد. نتایج این تحقیق می‌تواند رویکرد جدیدی در رابطه با مقایسه مزارع در ایران و با سایر کشورها با استفاده از شاخص‌های بهره‌وری، در اختیار متخصصین قرار دهد.

Keywords

• شاخص‌های اقتصادی
• شبکه بین المللی مقایسه مزارع
• قیمت شیر
• گاو شیری
• هزینه