ارتباط معنویت با سلامت جسمانی: مطالعۀ مقطعی در مراجعه‌کنندگان به مراکز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 1398

Abstract

سابقه و هدف: معنویت عاملی است که می‌تواند مبنایی برای اعتقادات و ذهنیت فرد باشد و از طریق تأثیر بر مغز و سیستم عصبی، غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی موجب سلامت و یا بیماری فرد شود. مطالعۀ حاضر به‌منظور بررسی وضعیت سلامت معنوی و ارتباط آن با وضعیت سلامت جسمانی مراجعه‌کنندگان به مراکز جامع سلامت شرق شهر تهران در سال 98-1397 طراحی و اجرا شده است. روش کار: این پژوهش مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی مراجعه‌کنندگان به مراکز بهداشتی-درمانی شرق شهر تهران در سال 1398 بود. نمونه‌گیری در سه مرکز جامع سلامت در بازۀ زمانی یک ماهه به‌صورت پوآسون و به‌شیوۀ دردسترس با رضایت مراجعان انجام شد. در پایان، 522 نفر در حضور محقق پرسش‌نامه‌ها را تکمیل کردند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ 20 سؤالی استاندارد سلامت معنوی پالوتزین و الیسون استفاده شد و داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون من‌ویتنی، آزمون کروسکال-والیس و آزمون کای‌اسکوئر تجزیه و تحلیل شد. درنهایت، مقدار 05/0 P< معنی‌دار در نظر گرفته شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، سلامت معنوی با تعداد دفعات سرماخوردگی افراد شرکت‏كننده در سال تفاوت معنی‌دار نشان داد (019/0P=). علاوه‌براین، بین امتیاز سلامت ‌مذهبی با بیماری‌های مزمن شرکت‌کنندگان نیز تفاوت معنی‌دار بود (028/0P=). آزمون تعقیبی این تفاوت امتیاز را بین گروه بیماری قلبی‌-عروقی و هیپرلیپیدمی با گروه‌های دیگر نشان داد. به این صورت که میانگین امتیاز سلامت معنوی و سلامت مذهبی و وجودی در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی‌-عروقی و هیپر‌لیپیدمی کمتر از گروه‌های دیگر بود. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد سلامت جسمی می‌تواند با سلامت معنوی در ارتباط باشد و امکان ابتلا به بیماری در افرادی که از نظر سلامت معنوی در سطح بالایی ارزیابی شوند کمتر است. علت آن نیز تأثیر‌پذیری مغز و سیستم عصبی و اندوکرین و ایمنی بدن از ذهن است؛ مبنای ذهن و افکار انسان نیز نظام اعتقادی، باورها و فرهنگ او است. استناد مقاله به این صورت است: Khajavi-Shojaie K, Pirasteh A, Jouhari Z. The Relationship between Spirituality and Physical Health: A Cross-Sectional Study on the Patients Referring to East Tehran Health Centers in 2019. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(1):63-80. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i1.26890

Keywords

• بیماری‌های مزمن؛ درمان‌های معنوی؛ دین و روان‌شناسی؛ سرماخوردگی؛ وضعیت ‌سلامتی