Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Apr 2017)
Usûl Adlı Eseri Bağlamında Hanefî Usûlcü Pezdevî’ye Göre Sünnet ve Haberin Çeşitleri
Abstract
Hicri V. Asır, Debûsî, Serahsî ve Pezdevî gibi önemli usûl âlimlerinin yaşadığı bir dönem olarak Hanefî fıkıh doktrininin klasik şekil ve muhtevasını kazanmasına sahne olmuştur. Hanefi mezhebinde Serahsî ve Pezdevî ile birlikte klasik usûl geleneği teşekkül dönemini tamamlamıştır. Özellikle Pezdevî’nin Usûl’ünün kendinden sonraki birçok çalışmayı konu, kapsam ve sistematik açıdan büyük oranda etkilediği vurgulanmıştır. Pezdevî’nin Hanefî fıkıh usûlündeki ağırlığı ve etkinliği göze çarpmaktadır. Pezdevî, Serahsî’nin çağdaşı olup Halvânî’nin mektebinde Serahsî’ye arkadaşlık etmiştir. Pezdevî, tefsir ve hadis alanında zamanının önemli âlimlerinden birisi sayılmıştır. Kaynaklarda kendine has bir yöntem ve yaklaşım sahibi olarak nitelenen ve eserlerinde son derece sistematik bir yol izleyen Pezdevî’nin özellikle Usûl adlı eseri hem başvuru kaynağı hem ders kitabı olarak yaygın biçimde kullanılmıştır. Hanefî/fukaha metoduna göre yazılan fıkıh usûlü eserlerinin en önemlilerinden sayılan kitabın başarısının uzun bir ilmî geleneği taçlandırmasından kaynaklandığı ifade edilmiştir. Sünnet bahsi Pezdevî’nin eserinde önemli bir yer işgal etmektedir. Pezdevî fıkıh usûlü konularını altında topladığı dört bölümden ikincisine, sünnet başlığını tercih etmiştir. Diğerleri genelde haber başlığını tercih etmişlerdir. Bu çalışmada Pezdevî’nin Usûl adlı eserinde sünnet ve haberin çeşitlerine yaklaşımı tespit edilip değerlendirilecektir. Çalışma içerisinde onun, sünnet ve haber konularını eserinde akıcı bir üslup ve âdeta ders kitabı formatında işlediği açıkça görülecektir.
