تأثیر بازدارندگی پایری‌پروکسی‌فن بر برخی از شاخص‌های فیزیولوژیک کفشدوزک Adalia decempunctata L. (Col.: Coccinellidae)

Abstract

کفشدوزک Adalia decempunctata L. مشهور به کفشدوزک ده­نقطه‌ای به­عنوان شکارگری فعال هم در مرحله لاروی و هم حشره کامل محسوب می­شوند. این حشره از روی انواع درختان میوه هسته­دار، دانه­دار، درختان جنگلی پهن­برگ و سوزنی­برگ آلوده به آفاتی نظیر شته، شپشک و پسیل از مناطق مختلف جهان گزارش شده است. پرورش کلنی این شکارگر در شرایط آزمایشگاهی (دمای ۲±۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±۷۵ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی) انجام شد. در این پژوهش، آزمایش زیست­سنجی با یکی از تنظیم­کننده­ها­ی رشد حشرات به­نام پایری­پروکسی­فن به­روش موضعی مورد بررسی قرار گرفت. غلظت­های IC30, IC10 IC50, و IC90به ترتیب 6/18، 1/33، 3/49 و 6/130 میکروگرم بر میلی­لیتر تخمین زده شد. هم­چنین برخی از مهم­ترین شاخص­های بیوشیمیایی در لاروهای سن چهارم تیمار شده با غلظت­های بازدارنده­ی پایری­پروکسی­فن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان لیپید و پروتئین نسبت به شاهد به­طور نسبی افزایش ولی میزان گلیکوژن در لاروهای تیمار شده کاهش معنی­داری یافت. فعالیت آنزیم­های سم­زدا (گلوتاتیون اس_ترانسفراز و استرازهای عمومی) در لاروهای تیمار شده به­طور معنی­داری نسبت به شاهد افزایش یافت. آنزیم پراکسیداز نیز فعالیت افزایشی معنی‌داری را نسبت به شاهد نشان داد. با توجه به اینکه پایری­پروکسی­فن دارای ماهیت هورمون جوانی است، بنابراین مراحل نابالغ شکارگر مذکور تحت تأثیر قرار می­گیرند؛ در حالی­که حشرات کامل به دلیل گذار از این مرحله به هورمون رشد وابسته نبوده و کم­تر تحت تأثیر قرار می­گیرند. بنابراین بررسی­های تکمیلی در خصوص استفاده هم­زمان از پایری­پروکسی­فن و شکارگر فوق در شرایط صحرایی لازم می­باشد.

Keywords

• کفشدوزک
• پایری‌پروکسی‌فن
• گلوتاتیون اس – ترانسفراز
• پراکسیداز
• بازدارندگی