کاهش تهدیدات فضایی در پرتو حقوق نرم: مطالعة موردی قطعنامة 75/36 (2020) مجمع عمومی

Abstract

امروزه عوامل متعددی دارایی‌های فضایی را تهدید می‌کنند که مسلح­شدن فضای ماورای جو، یکی از مهم‌ترین این عوامل است. ازاین‌رو پیشگیری از تسلیحاتی­شدن فضا برای دولت‌ها از اولویت بسزایی برخوردار است. در این راستا طی دهه‌های اخیر تلاش‌های متعددی در دو بُعد حقوق سخت و حقوق نرم صورت گرفته است که اغلب با شکست روبه‌رو بوده‌اند. با وجود این، در سال‌های اخیر، گرایش به حقوق نرم برای پیشگیری یا کاهش تهدیدات فضایی در بین دولت‌ها افزایش یافته است. قطعنامة 36/75 (2020) با عنوان «کاهش تهدیدات فضایی از طریق هنجارها، قواعد و اصول رفتار مسئولانه»، یکی از آخرین قطعنامه‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد در این خصوص است که از مقبولیت بالایی در بین دولت‌ها برخوردار شده است. این قطعنامه از آن جهت اهمیت دارد که برخلاف قطعنامه‌های پیشین در این زمینه، بر «رفتار» دولت‌ها تأکید دارد. این نوشتار در صدد پاسخگویی به این پرسش است که قطعنامة یادشده به‌عنوان مصداقی از حقوق نرم، چگونه در کاهش تهدید دارایی‌های فضایی مؤثر است.

Keywords

• تسلیحاتی‌شدن فضا
• تهدید فضایی
• حقوق فضا
• حقوق نرم
• خلع سلاح
• رفتار مسئولانه
• مسابقة تسلیحاتی