Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2017)
KARAMANOĞLU BEYLİĞİ’NİN SOSYAL-KÜLTÜREL VE DİNÎ HAYATI
Abstract
Anadolu Beyliklerinin 1071 yılından sonra Anadolu gibi geniş bir coğrafyada, oldukça değişik kültürler, medeniyetler, toplumlar, büyük dinî sistemler ile ilişkileri olmuştur. Bu temasların sonucunda gayet köklü sosyal, kültürel ve dinî değişim süreçlerine de maruz kalmışlardır. Karamanoğulları, son derece zengin olan Türk kültür, dinî geleneğe ve geçmişin mirasına sahip bir beylik olarak tarihteki yerini almıştır. Beyliğin dini yapısı İslam’la bütünleşmiş bulunduğundan kaynaklanmaktadır. Özellikle Anadolu’da yerleşen Beylikler burasını bir Türk yurdu haline getirmişlerdir. Karamanoğlu Beyliği’nin sosyal, kültürel dinî hayatının Selçuklulardan ve Osmanlıdan ayrı bir şekilde düşünülmemesi gerekir. Bunların bilimsel olarak incelenmesi sadece geçmiş dönemler için değil günümüz sorunlarının çözümüne de ışık tutabilecektir. Karamanoğulları, Osmanlı Beyliğinin de içinde bulunduğu Batı Anadolu Beyliklerinden hayli farklı olarak bir tarihi sürece sahip olarak gelişme göstermektedir. Bu gelişmeden yola çıkarak Karamanlılar merkezi bir siyasi teşekkül olarak Selçuklulardan sonra bütün Anadolu beyleri üzerinde hâkimiyet iddiasını açık bir şekilde ortaya koymuştur. Karamanoğulları, Anadolu’nun orta kesimlerinde Türk hâkimiyetinin yerleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Bu beyliğin güçlü bir beylik olarak ortaya çıkması sonucu, siyasi belirsizliklerin ortadan kalktığı dahası sakin bir dönemin başladığını görmekteyiz. Karamanoğlu Beyliği’nin sosyal, kültürel ve dinî sistemi gelenekçi ve hatta statik eğilimlerine rağmen tamamen kapalı ve durağan olmamıştır. Beyliğin dinî yapısı İslam’la, bütünleşmiş bir inanç ve uygulamalar toplamından ibaret olmak yerine karmaşık, heterojen ve değişim halindeki bir olgudur. Bu olgunun dinî ve toplumsal bir süreç olarak değişik tezahürlerinin, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı toplumu ile yakından ilişkisi olduğu görülmektedir. Biz bu çalışmamızda, Karamanoğlu Beyliği’nin sosyal, kültürel ve dinî yapısı giyim-kuşamdan cami, mescit, medrese, han, hamam, kervansaray ve mezar taşına kadar sosyal, kültürel hayatın görünür tüm alanları hakkında bilgi vermeye çalışacağız
