Van İlahiyat Dergisi (Dec 2024)
İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Belagat Dersine İlişkin Görüşleri
Abstract
İslam bilginlerinin büyük çoğunluğu, Kur’an-ı Kerim’deki mucizeliğin kendi yapısından; haiz olduğu fesahat, belagat ve nazım özelliklerinden kaynaklandığını belirtmiş, Kur’an’ın edebî üstünlüğünü ortaya koyup onu lâyıkıyla anlamanın temel aracı olarak da belagat ilmini görmüşlerdir. Bu araştırmanın amacı ilahiyat ile şeriat fakültesi öğrencilerinin belagat dersine ilişkin görüşlerini tespit ederek karşılaştırmalı olarak sunmaktır. Belagat dersinin farklı kültür ve eğitim bağlamlarında nasıl öğretildiği, öğrenciler tarafından nasıl algılandığı ve dersin onların akademik ve kişisel gelişimlerine nasıl katkı sağladığını anlamak belagat dersinin iyileştirilmesi bağlamında önem arz etmektedir. Çalışmada kullanılan yöntem nitel araştırma yöntemi olup çalışma olgubilim deseninde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Batman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi ile Ürdün Üniversitesi Şeriat Fakültesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Veriler ölçüt örnekleme yöntemiyle seçilen öğrencilerden yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak 2023-2024 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde toplanmıştır. Kullanılan temel ölçüt, katılımcıların ana dillerinin Arapça olmaması ve ilgili dönemde belagat dersini almış olmalarıdır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırmada, ilahiyat ile şeriat fakültesi öğrencilerinin belagat dersinin kendi alanları için önemli olduğunu düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. İlahiyat fakültesi öğrencilerinin büyük çoğunluğu belagat dersinin Arapçalarının ilerlemesine katkı sağladığını, önemli bir kısmı ise dersin Kur’an’ın, diğer dini metinlerin ve Arap edebiyatının anlaşılmasında önemli bir araç olduğunu ifade etmişlerdir. Şeriat fakültesi öğrencilerinin tamamına yakını ise dersin, başta edebî i‘câz olmak üzere genel anlamda Kur’an’ın anlaşılmasına katkı sağladığını belirtmişlerdir. Ayrıca her iki öğrenci grubunun çok önemli bir kısmının belagat dersinde zorlandıkları sonucuna da ulaşılmıştır. İlahiyat fakültesi öğrencilerine göre belagati zorlaştıran en önemli husus, Arapça altyapılarının zayıf olması iken şeriat fakültesi öğrencilerine göre ise bu husus belagat konularıyla ilk defa karşılaşmalarıdır. Sonuçlar belagat dersinin Kur’an’ın ve diğer dinî metinlerin anlaşılmasında, öğrencilerin düşünce ve ifade becerilerinin gelişmesinde etkili olduğunu, ancak dersin içeriğinin ve işleniş yönteminin güncellenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Araştırmada ulaşılan bulgu ve sonuçlar çerçevesinde, ilahiyat programına uygun olarak belagat ders içeriğinin, Kur’an’ın edebî yönünü merkeze alacak şekilde düzenlenmesi ve daha katılımcı öğretim yöntemlerinin kullanılması önerilmiştir.
Keywords
