Analytical and Numerical Methods in Mining Engineering (Mar 2024)
تأثیر پارامترهای هندسی الگوی انفجار بر خرج ویژه بهینه به کمک الگوریتم‌های خفاش و جستجوی کلاغ، مطالعه موردی: معدن سنگ‌آهن سادات سیریز زرند
Abstract
چال زنی و انفجار، ازجمله مهم‌ترین مراحل استخراج در معادن روباز هستند که بهینهسازی آنها میتواند در کاهش حجم حفاری، میزان مصرف مواد منفجره و درنهایت هزینههای استخراج معادن سطحی مؤثر باشد. در این تحقیق، بر اساس مطالعات میدانی، تعداد 11 پارامتر حاصل از 130 مجموعه انفجار عملی در معدن سنگ‌آهن سادات سیریز زرند برداشت‌شده و ثبت گردید که 60 سری در ماده معدنی و 70 سری آن در باطله بودند. با توجه به ضریب همبستگی پایین بین دادههای باطله، فقط محاسبات مربوط به ماده معدنی در نظر گرفته شد. خرج ویژه این معدن با شش تابع مختلف ریاضی توسط نرم‌افزار spss مدلسازی گردید و از بین آنها مدل تابع چندجملهای با ضرایب غیر صحیح برای پیش‌بینی خرج ویژه انتخاب شد. بهینهسازی خرج ویژه توسط دو الگوریتم خفاش و جستجوی کلاغ انجام گردید. با توجه به الگوهای پیشنهادی، میزان خرج ویژه بهینه با الگوریتم‌های خفاش و جستجوی کلاغ به ترتیب 66/0 و 703/0 کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد و معلوم شد مقدار بهینه‌شده با الگوریتم خفاش، نتیجه مناسب‌تری را پیشنهاد میدهد. با آنالیز حساسیت، پارامترهای حساس و مؤثر در این معدن برای خرج ویژه مشخص شدند. این آنالیز نشان داد، همه پارامترهای هندسی ورودی به‌کاررفته در مدلسازی نسبت به خرج ویژه از حساسیت قوی برخوردار هستند و از بین آنها ضریب سفتی، بیشترین و خرج کل مصرفی، کم‌ترین حساسیت را دارد.
Keywords
