Problem zła w eschatologii Maksyma Wyznawcy

Abstract

Artykuł analizuje doktrynę o złu w filozofii chrześcijańskiego teologa Maksyma Wyznawcy. Problem rozwiązuje się w sferze eschatologicznych poglądów myśliciela, całkowicie niewystarczająco zbadanych w nauce. Autor, wykorzystując metodologię historyczną i filozoficzną, bada najbardziej wpływowe koncepcje zła w filozofii zarówno niechrześcijańskich, jak i chrześcijańskich poprzedników Maxima. Pożyczając od nich koncepcję braku bytu i osłabienia sił naturalnych w stosunku do zła, Maxim rozwinął także własne rozumienie tego tematu. Ujawnia się to w jego eschatologicznym nauczaniu, w którym celem ludzkiej egzystencji jest stan przebóstwienia i odwiecznie-ruchomy pokój. W tym stanie dezaktywuję się gnomiczna wola, odpowiedzialna za popełnienie zła. Przezwyciężając cykliczną metafizykę helleńską i stawiając doskonałość na końcu, nie na samym początku, Maxim odrzuca koncepcję wiecznego powrotu, metafizycznie wymawianą w neoplatońskiej triadzie „przebywanie - wychodzenie – powrót”. Doktryna o niezależnej inkarnacji Logosu także pokonuje helleński pogląd na konieczność zła i wieczność świata. Osobliwe zrozumienie przez Maksyma doktryny o przywracaniu i fundamentalnym wyczerpaniu i skończoności zła, pozostawia jednak pewne złe istoty w stanie nieuczestniczenia w dobrach. W podejściu do rozwiązania źródeł zła poprzez badanie eschatologii Maksyma Wyznawcy, autor daje nowe spojrzenie na uczenie czcigodnego ojca.

Keywords

• problem zła
• eschatologia
• teodycea
• Maxim Wyznawca
• apokatastaza
• nieustający ruch