اثر روش‌های کوتاه مدت خاک‌ورزی و گیاهان ‌پوششی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت و برخی ویژگی‌های خاک

Abstract

روش­های صحیح خاک­ورزی و کشت گیاهان پوششی از روش­های مناسب برای حرکت در راستای کشاورزی پایدار است که نقش مهمی را در پایداری نظام­های تولیدی محصولا کشاورزی ایفا می کنند. در این راستا، به منظور بررسی اثر روش­های مختلف خاک­ورزی شامل خاک­ورزی مرسوم، خاک­ورزی حداقل و بدون خاک­ورزی و گیاهان ­پوششی شامل ماشک گل­خوشه­ای، خلر و عدم کشت گیاهان پوششی بر عملکرد ذرت و برخی ویژگی­های خاک آزمایشی در سال زراعی 1390- 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی­سینا به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که صفات تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد دانه تحت تاثیر تیمار خاک­ورزی قرار گرفت. همچنین، تعداد ردیف دانه در بلال، عملکرد دانه و بیولوژیکی به­طور معنی­داری تحت تاثیر گیاه پوششی قرار گرفتند. ولی، اثر متقابل خاک­ورزی در گیاه پوششی معنی­دار نبود. بیشترین میزان تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد دانه (1122 گرم در متر مربع) از تیمار خاک­ورزی حداقل حاصل گردید. این تیمار در مقایسه با تیمار خاک­ورزی مرسوم، عملکرد دانه ذرت را 20 درصد افزایش داد. بیشترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی در تیمار کشت گیاهان پوششی و کمترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی تحت تیمار عدم کشت گیاهان پوششی به­دست آمد. اثر تیمارها بر درصد ماده آلی و وزن مخصوص ظاهری خاک معنی­دار شد. بیشترین میزان درصد ماده آلی و کمترین میزان وزن مخصوص ظاهری خاک در حالت کشت گیاهان پوششی و خاک­ورزی حداقل حاصل شد. بنابراین، به­نظر می­رسد استفاده از خاک­ورزی حداقل و گیاهان پوششی می­تواند عملکرد ذرت را افزایش و ساختمان خاک را بهبود بخشند.

Keywords

• خلر
• شخم کاهش یافته
• ماده آلی
• ماشک گل خوشه ای
• وزن دانه
• وزن مخصوص ظاهری