تاثیر باکتری های حل کننده فسفر بر جذب فسفر و برخی ویژگی های گندم

Abstract

چکیده سابقه و هدف: فسفر در مقایسه با دیگر مواد مغذی ضروری، در بیشتر خاک‌ها دارای تحرک و قابلیت دسترسی کمتر برای گیاهان است. اگر چه فسفر به اشکال آلی و غیر آلی در خاک‌ها فراوان است، اما اغلب عامل مهم یا حتی محدود کننده اصلی برای رشد گیاه است. باکتری‌های حل کننده فسفات دارای توانایی تبدیل فرم نامحلول فسفر به فرم قابل دسترس می‌باشند. استفاده از این باکتری‌ها جذب فسفر توسط گیاه را افزایش می‌دهند. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی تأثیر باکتری‌های انحلال ‌کننده فسفر در بهره‌گیری گندم از فسفر خاک انجام شده است. مواد و روش: مطالعه حاضر با هدف تاثیر باکتری‌های حل کننده فسفر بر جذب فسفر و برخی ویژگی‌های گندم رقم چمران در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل در گلخانه بررسی شده است. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح باکتری (شاهد ، مایه‌زنی با انتروباکتر کلوآسه R33، مایه زنی با سودوموناس و مایه زنی با هردو باکتری) و سه سطح کود سوپرفسفات تریپل (صفر، 50 و 100 درصد) بودند. طی دوره آزمایش ویژگی‌هایی مانند ارتفاع گیاه و شاخص کلروفیل اندازه‌گیری شد. در پایان دوره کشت، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و غلظت فسفر در ریشه و اندام هوایی اندازه‌گیری شد. مقدار جذب فسفر در ریشه، اندام هوایی و دانه نیز محاسبه شد. همچنین مقدار فسفر قابل جذب در خاک پس از عصاره‌گیری با بی‌کربنات سدیم اندازه‌گیری شد. نتایج: نتایج نشان داد که اثرمتقابل باکتری و کود بر مقدار pH و فسفر قابل جذب خاک معنی‌دار است(p <0.01). کمترین مقدار pHو بیشترین مقدار فسفر قابل جذب خاک در تیمار دارای مخلوط دو باکتری به همراه100 درصد نیاز کودی فسفر مشاهده شد. پیامد اثرات متقابل باکتری و کود بر شاخص کلروفیل، وزن خشک اندام هوایی و غلظت و جذب فسفر در ریشه، اندام هوایی و دانه در سطح یک درصد و تاثیر ساده باکتری بر ارتفاع، وزن خشک ریشه و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی‌‌دار بود. نتیجه‌گیری: بیشترین غلظت و جذب فسفر در دانه و عملکرد دانه در تیمار مخلوط دوباکتری و 50 درصد نیاز کودی فسفر به‌دست آمد. نتایج: نتایج نشان داد که اثرمتقابل باکتری و کود بر مقدار pH و فسفر قابل جذب خاک معنی‌دار است(p <0.01). کمترین مقدار pHو بیشترین مقدار فسفر قابل جذب خاک در تیمار دارای مخلوط دو باکتری به همراه100 درصد نیاز کودی فسفر مشاهده شد. پیامد اثرات متقابل باکتری و کود بر شاخص کلروفیل، وزن خشک اندام هوایی و غلظت و جذب فسفر در ریشه، اندام هوایی و دانه در سطح یک درصد و تاثیر ساده باکتری بر ارتفاع، وزن خشک ریشه و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی‌‌دار بود. نتیجه‌گیری: بیشترین غلظت و جذب فسفر در دانه و عملکرد دانه در تیمار مخلوط دوباکتری و 50 درصد نیاز کودی فسفر به‌دست آمد.

Keywords

• باکتری
• فسفر
• کود شیمیایی
• گندم