مطالعات زبانی و بلاغی (Oct 2022)

نقد زبانی قانون مدنی با تأکید بر فارسی‏‌نویسی

  • خدابخش اسداللهی,
  • لیلا آذرنیوار

DOI
https://doi.org/10.22075/jlrs.2021.24389.1971
Journal volume & issue
Vol. 13, no. 29
pp. 9 – 38

Abstract

Read online

با توجّه به اینکه کتاب‏های قانون ما برگرفته و متأثّر از فقه و زبان عربی است، اصطلاحات فقهی به عربی در قانون رایج شده ‏است؛ امّا این نفوذ به اندازه‏ای است که کلمه‏های فارسی را نیز تحت ‏تأثیر قرار داده‏ ‏تا جایی‏که قواعد عربی را برای کلمه‏های فارسی نیز به کار برده‏اند. اهمیتی که قانون مدنی در تأمین امنیت و سلامت جامعه برعهده دارد، توجّه به متن و اصول نگارش فارسی و به‌کارگیری واژگان فارسی را ضروری می‌سازد؛ زیرا آنچه به یک متن اعتبار و انسجام‏ می‏بخشد، شیوۀ نگارش و پختگی نثر آن است. بنابراین در پژوهش حاضر با روش توصیفی و کیفی، مبتنی بر مطالعۀ کتابخانه‏ای، همچنین نظرهای دانشجویان، دانش‏آموختگان، استادان رشتۀ حقوق و زبان و ادبیات فارسی، به نقد و بررسی قانون مدنی پرداخته شده ‏است. هدف پژوهش، کاربردی و توجّه به اصلاح زبانی منابع حقوقی و قانون از سوی دست‏اندرکاران در این حوزه با یاری ‏جستن از صاحب‏نظران زبان و ادب فارسی و همچنین پیراستن آن‏ از واژگان‏ عربی است. نتیجه اینکه در بعضی از مادّه‏ها قرار گرفتن واژه‏های عربی در کنار هم باعث پیچیدگی متن قانون شده‏ است. از این‏ رو پیشنهاد می‏شود تا جایی که امکان ‏دارد، در نگارش متون حقوقی به‌ویژه قانون‏‏ها از الفاظ و اصطلاح‏های رایج در زبان فارسی استفاده ‏گردد.

Keywords