غالب (Aug 2022)
شرح حالِ امام بُستی و کتابش «صحیح ابن حِبّان»
Abstract
عالم فاضل، محقق، محدث، شیخ خراسان، علامه ابو حاتم محمد بن حبان، از شخصیتهای مانده‌گار و مفاخر سرزمین اسلامی ما افغانستان بوده است، که با دانش، اندیشه، آثار و خدمات علمی خود، روزگاری مرجع خلایق گردیده و نور فیضش بر بسیاری تابیده است. وی صاحب آثاری گرانسنگ از جمله «صحیح ابن حبان» است، که در شمار کتابهای صحیحِ حدیث نبوی جای گرفته است؛ اما متأسفانه امروزه در دیار ما کم‌تر کسی از شرحِ حال وی شناختی دارد و آثارش نیز در محافل و مراکز علمی ما نمودی ندارد. به همین لحاظ تحقیق پیش رو، که به روش تحلیلی - توصیفی و با استفاده از دادههای کتابخانهیی شکل گرفته، در پی معرفی این عالم گرانقدر و آثار گرانبهایش بوده‌است، تا با بیان زنده‌گانی و معرفی آثارش گامی در جهت احیای مفاخر و میراث علمی مانده‌گار این مرز‌و‌بوم بردارد. برآیند این پژوهش میرساند که: محمد بن حبان بستی از سلالۀ عربی بوده و در اواخر سدۀ دوم هجری در شهر بُست ـ لشکرگاه فعلی‌ِ هلمند افغانستان متولد شده است. وی با زحمتهای فراوان و سفرهای بیشمار، علم و دانش وافری اندوخته و نهایتاً در حوزۀ خراسان بزرگ مرجع علمی، اجتماعی و تربیتی خلایق گشته است. ابن حبان آثار فراوانی در حوزههای رجال‌شناسی، علوم حدیث، علوم قرآن و تزکیه و تربیت داشته، که متأسفانه نامهری و بیتوجهی مردمان روزگار، زمینۀ نابودی آن‌ها را فراهم کرده است.
Keywords
