سیاست علم و فناوری (Aug 2022)
مدل‌سازی اجرای طرح مدیریت منطقه‌ای آموزش عالی ایران با رویکرد تفسیری-ساختاری
Abstract
با توجه به ارجاع روزافزون امور دانشگاهی به وزارت علوم (تشدید تمرکز و دیوان‌سالاری)، کاهش مشارکت دانشگاه‌ها در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها (کاهش پاسخگویی) و کاهش کیفیت حجم آموزش عالی (عدم تناسب و توازن جدی میان فعالیت‌های دانشگاهی و استعدادها، مزیت‌ها و نیازهای مناطق)، مطالعات «مدیریت منطقه‌ای آموزش عالی» از نیمه دوم دهه ۹۰ آغاز شده اما تغییرات پی‌درپی و روند کند در پیشبرد این طرح، جای تأمل را باقی گذاشته است. این مقاله بر آن است تا با شناخت عوامل کلیدی در پیاده‌سازی مدیریت منطقه‌ای آموزش عالی، پیشران‌های مؤثر بر موفقیت یا شکست طرح مزبور را که همان متغیرهای کلان تصمیم‌گیری در تنظیم، هدایت و ترتیب اثر این طرح می‌باشند، تجزیه و تحلیل نماید. پژوهشگران با انجام مطالعات کتابخانه‌ای و مراجعه به خبرگان، عوامل مؤثر را شناسایی کرده و با توزیع پرسشنامه میان ۴۱ خبره در حیطه‌های آینده‌پژوهی، سیاست‌گذاری علم و فناوری و مدیریت آموزش عالی، از روش مدل‌سازی ساختاری-تفسیری برای تعیین روابط میان پیشران‌ها استفاده کرده‌اند. مدل نهایی از ۷ سطح برخوردار بوده و در آن عوامل به سه گونه «وابسته»، «پیوندی» و «محرک» در یک پیوستار منطقی تقسیم‌بندی شدند. این تحقیق نشان داد که سه پیشران "اقدامات قانونی"، "تقویت استقلال دانشگاهی" و "عملکرد آموزش‌محور، پژوهش‌محور یا تلفیقی وزارت عتف برای مدیریت گذار" پیش‌نیازهای اساسی اجرای طرح مدیریت منطقه‌ای آموزش عالی هستند.
Keywords
