Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Jan 2012)
ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در جمعیت لاینهای اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام زاگرس و نورستار
Abstract
گندم مهمترین گیاه زراعی کشور میباشدکه خود کفایی در آن یکی از سیاستهای کلی بخش اقتصادی و تامین امنیت غذایی کشور است. با وجود تلاشهای انجام شده میانگین عملکرد گندم در کشور با میانگین جهانی آن فاصله دارد. در این راستا، بهمنظور شناسایی لاینهای گندم پرمحصول با خصوصیات مطلوب و تعیین صفات مناسب بهعنوان شاخص انتخاب، 180 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام نورستار (پاییزی) و زاگرس (بهاری) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تکرار ارزیابی شدند. در طی آزمایش، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، طول سنبله، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته و زمستان گذرانی ارزیابی شدند. تجریه واریانس دادهها نشان داد که از نظر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از زندهمانی زمستانی بین لاینها تفاوت معنیدار وجود داشت و در جمعیت برای صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، ارتفاع بوته و طول سنبله تفکیک متجاوز مشاهده شد. براساس تجزیه علیت، صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در متربع مربع با اثر مستقیم مثبت روی عملکرد دانه، حدود 2/93 درصد تغییرات این صفت را تبیین کردند. با توجه به وراثت پذیری بالای این صفات نسبت به عملکرد دانه میتوان از آنها بهعنوان شاخصهای گزینشی در انتخاب لاینهای پرمحصول استفاده کرد. براساس عملکرد دانه در مترمربع، 14 لاین نسبت به والد نورستار (والد پرمحصول) برتر بودند که با توجه به خصوصیات مطلوب این لاینها میتوان از آنها در آزمایشهای ناحیهای جهت انتخاب ژنوتیپهای پرمحصول استفاده کرد.
