Psychiatria i Psychologia Kliniczna (Mar 2011)
Pamięć autobiograficzna
Abstract
Pojęcie pamięć autobiograficzna (PA) pojawiło się w dysertacjach naukowych w latach 80. XX wieku. Jest ono definiowane jako pamięć indywidualnej przeszłości, którą zalicza się głównie do pamięci trwałej, deklaratywnej. Składa się z elementów epizodycznych i semantycznych, a niektórzy badacze wręcz określają PA jako specjalny przypadek pamięci epizodycznej. Celem niniejszej pracy jest przybliżenie pojęcia PA wraz z jej wybranymi koncepcjami, funkcjami, neurobiologicznymi podstawami oraz metodami badania. W pracy zostały przedstawione najpopularniejsze sposoby rozumienia PA. W pierwszej opisanej koncepcji widać wyraźny wpływ dokonanego przez Tulvinga podziału pamięci deklaratywnej na epizodyczną i semantyczną, w drugiej zaś następuje podział składowych PA na wspomnienia autobiograficzne oraz bazę danych autobiograficznych. W niniejszej pracy przedstawiono także funkcje PA, w tym między innymi ich podział zaprezentowany przez Maruszewskiego na takie jak: informacyjna, komunikacyjna, interpersonalna, motywacyjno-emocjonalna oraz organizacyjna. Opisano również struktury odpowiedzialne za właściwe funkcjonowanie tejże pamięci, między innymi hipokamp oraz wzgórze, a także skutki ich uszkodzenia. Scharakteryzowano wybrane metody badania pamięci autobiograficznej, między innymi najstarszą metodę swobodnych skojarzeń Galtona, metodę kierowanych skojarzeń Crovitza i Schiffmana, wywiad do badania pamięci autobiograficznej (AMI) oraz test do badania pamięci autobiograficznej (AMT). Choć poję- cie PA jest relatywnie nowe, stanowi przedmiot zainteresowania wielu badaczy, co świadczy o jego doniosłej roli w życiu człowieka, choćby ze względu na umożliwienie nawiązywania i podtrzymywania kontaktów z innymi.
