Bilgi Dünyası (Dec 2021)
Yapay Zekâ ve Kütüphaneler
Abstract
Bilgi ve İletişim Teknolojilerinde (BİT) yaşanan yenilikler ve değişim, hemen her sektörü etkilemekte, çalışma alanlarına ivme kazandırmakta, ürün ve hizmetlerin kalitesini artırmaktadır. Özellikle sürekli gelişen yazılım ve web teknolojileri, yenilikçi fikirlerin ve icatların ortaya çıkmasını sağlamakta ve yeni ufuklar açmaktadır. 20. yüzyıl ortalarından itibaren gelişen ve bugünün dünyasında odak noktası konumunda bulunan teknolojilerden birisi olan yapay zekâ, insanoğlunun tarihin başlangıcından beri hayalini kurduğu ve kendisi gibi düşünme ve akıl yürütme işlevlerine sahip akıllı varlıklar düşünü gerçekleştirebilecek güçte bir yapıya sahiptir. Halihazırda büyük dönüşümlere kapı açan bu teknoloji, bilgi merkezlerinden olan kütüphaneleri de gerek hizmet anlayışı gerekse kurum yapısı bağlamında temelden değiştirecek potansiyeldedir. Bu çalışmada, yapay zekâ alanı ve kütüphanelerde yapay zekâ uygulamaları literatüre dayalı olarak incelenmiş; üniversite kütüphanecilerinin yapay zekâ teknolojisi ve uygulamalarına ilişkin algıları, farkındalıkları ve beklentileri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Ankara’daki üniversite kütüphanelerinde görev yapan kütüphanecilerin tamamına (160 kişi) 18 soruluk bir anket uygulanmış, çalışmaya katılmaya gönüllü 110 kütüphaneciden araştırma verileri elde edilmiştir. Bu veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. İstatistiksel analiz yöntemlerinden betimsel analiz yönteminin kullanıldığı araştırmada, kütüphanecilerin yapay zekâ teknolojileri ve uygulamaları ile ilgili bilgi ve beceri düzeylerinin düşük olduğu; bunları geliştirmeye yönelik eğitim ihtiyaçlarının bulunduğu saptanmıştır. Bu çalışmanın kütüphanelerde kullanılabilecek yeni teknolojiler hakkında bilgi vererek fırsatlar sunacağı; yapay zekâyla ilgili farkındalık oluşturacağı; kütüphanelerde yapılacak eğitim planlanırken kütüphanecilere ve kütüphane yöneticilerine fikir vereceği ve katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords
