بررسی تنوع ژنتیکی بین و درون جمعیت‌های گیاه اشنان با استفاده از آنالیز RAPD در ایران

Abstract

جنس Seidlitzia (تاج‌خروسیان) دارای سه گونه علفی و یک گونه درختچه‌ای است. گیاه اشنان (Seidlitzia rosmarinus) یکی از گیاهان مقاوم جوامع شورپسند است که نقش مهمی در حفاظت خاک ایفا می‌کند. در این تحقیق، نشانگر مولکولی RAPD برای بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت گونه مذکور، 85 نمونه گیاهی از 17 جمعیت، مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد پنج آغازگر تصادفی در انجام واکنش RAPD به کار گرفته شد و در کل 400 باند DNA به دست آمد. بیشترین تعداد باندها از دو آغازگر OPM-06 وOPS-07 به دست آمد. در تجزیه کلاستر ژنوتیپ‌ها برای تفسیر داده‌‌های آنالیز RAPD از نرم‌افزار NTSYS Ver. 2.02 استفاده شد. ماتریس تشابه ایجاد شده در نرم‌افزار NTSYS با روش UPGMA با استفاده از مدل خوشه‌بندی SAHN به دست آمد. در تحقیق حاضر، جمعیت کاشان (PSE) با بیشترین فاصله، به عنوان گروه خواهری سایر جمعیت‌‌های موجود در نظر گرفته شد. بعد از تشکیل ماتریس صفر و یک با کمک نرم‌افزار Gen Alex 6.41، برای تفسیر داده‌های آنالیز RAPD، از نرم‌افزار آنالیز واریانس مولکولی (AMOVA) به منظور برآورد تنوع ژنتیکی استفاده شد. از مجموع کل تنوع، بیشترین میزان تنوع ژنتیکی یعنی 69% آن مربوط به تنوع درون جمعیتی، 31% تنوع بین جمعیتی محاسبه شد. با توجه به اهداف این تحقیق، می‌توان نتیجه گرفت که نشانگر مولکولی RAPD روشی سودمند برای بررسی پراکندگی ژنتیکی جمعیت اشنان بوده است.

Keywords

• آنالیز واریانس مولکولی
• تاج‌خروسیان
• تجزیه خوشه‌ای
• روش upgma
• seidlitzia rosmarinus