Pediatria i Medycyna Rodzinna (Oct 2008)
Leczenie bólu Część IV. Blokady nerwów
Abstract
W ostatnich latach zainteresowanie zabiegowymi metodami leczenia bólu ostrego i przewlekłego znacząco wzrosło. Stosowane są one najczęściej przez anestezjologów w leczeniu bólu związanego z zabiegami operacyjnymi. W przypadku bólu przewlekłego metody zabiegowe wykorzystywane są znacznie rzadziej. W zależ- ności od użytego środka blokady mogą mieć działanie krótko- lub długotrwałe. Do wykonania blokad krótkotrwałych używa się leków znieczulenia miejscowego, z ewentualnym dodatkiem leków wspomagających, takich jak adrenalina, opioidy, klonidyna. W przypadku blokad długotrwałych wykorzystywane są metody chemiczne, termiczne lub chirurgiczne mające na celu uszkodzenie struktur nerwowych. Niestety, ze względu na niewielką liczbę dobrze opracowanych badań naukowych nie cieszą się one popularnością. Inwazyjne leczenie bólu, poza wybranymi przypadkami, było wprowadzane, gdy metody zachowawcze nie przyniosły pożądanego złagodzenia bólu lub gdy skutki uboczne nie były akceptowane. Obecnie przeważa pogląd, że powinny one wspomagać leczenie farmakologiczne na każdym etapie choroby. Uznaje się je za alternatywne lub adiuwantowe metody leczenia w drabinie analgetycznej. Oprócz efektu przeciwbólowego blokady krótkotrwałe wykorzystywane są w celach diagnostycznych (pozwalają zlokalizować miejsce odpowiedzialne za wywołanie doznań bólowych) oraz prognostycznych – przed planowaną blokadą długotrwałą. W bólach przewlekłych należy unikać blokad przynoszących krótkotrwałe złagodzenie dolegliwości, z wyjątkiem blokad diagnostycznych. Przed wykonaniem jakiejkolwiek blokady należy rozważyć, czy wynikające z niej korzyści będą większe od potencjalnych niepożądanych skutków ubocznych.
