Osmanli Bilimi Arastirmalari (Jul 2020)
Mehmet Refik Fenmen’in Aynştayn Nazariyyesi: Mekân Zaman ve Kütle Mefhumlarının Tebeddülü Adlı Eseri (Latin Harfli Metin ve Sözlük)
Abstract
Aynştayn Nazariyyesi: Mekân, Zaman ve Kütle Mefhumlarının Tebeddülü, Mehmet Refik Fenmen’in (1882-1951) Einstein’ın Görelilik Teorisini tanıtmak için kaleme aldığı bir eserdir. Mühendis Mektebi ve Darülfünun fizik hocalarından, Mühendis Mektebi müdürlerinden elektrik mühendisi Mehmet Refik’in bu eserinin ilk baskısı 1922’de, ikinci baskısı 1924 yılında yapılmıştır. İki baskı arasında, gerek yöntem gerekse muhteva açısından belirgin farklılıklar vardır. Latin harflerine aktardığımız bu ilk baskıda “medhal” başlığı altında bir giriş yazısı ve “fasıl” başlıklı 13 bölüm yer almaktadır. Herkesin anlayacağı bir şekilde kaleme alınan eser, bazı kusur ve noksanlıklarına rağmen Einstein’ın teorisi hakkında bildiğimiz kadarıyla Türkçe yazılmış ilk müstakil eser olması bakımından önemlidir. Eserin ilk altı bölümü özel görelilik, geri kalan yedi bölümü ise genel görelilik teorisi ile ilgilidir. Bu çalışmada Mehmet Refik’in Aynştayn Nazariyyesi adlı kitabı, ilk defa Latin harflerine harflere aktarılarak sunulmuştur. Yazarın üslubuna riayet etmek için Osmanlıca terimlerde sadeleştirme yapılmamış; çalışmanın sonunda okuyucuya kolaylık sağlaması için seçme bir sözlüğe yer verilmiştir.
