Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2010)
TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER BAGLAMINDA MEZHEPSELÇOGULCULUK
Abstract
Mezhepsel çoğulculuk ile İslam anlayışlan bağlamında ortaya çıkan mezheplerin kendini tarumlaıruş olarak birden çok oluşu ve bunun dini açıdan imkanı kast eclilmektedir. Mezhepsel çoğulculuk kaHaıru ile amaç farklı düşünenleri Müslüman kitleden kopararak yeni bir kimlik kazandırmak değildir. Bilakis bu farklı anlayışların İslam dairesi içinde Müslüman kimlikleriyle kabul edilebileceğine vurgudur. İslam'da vücut bulmuş mezhepler, esas itibariyle Müslümaniann İslam'ı her çağda en iyi şekilde anlamak ve yaşamak arzulannın doğal sonucudur. Ne var ki bir zenginlik belirtisi o!an din anlayışındaki farklılaşmalann zanıan içinde 1.'11I1liilsa1laşması ve statik nitelik kazanması hem din anlayışını dondurmuş hem de mezhepler dinin bir takım fonksiyonlannı üstlenmiştir. Mezhepler dinin anlaşılına biçimleriyle ilgili tezalıürler olduğu için her ne sebeple olursa olsun mezhep ve din kavramlannın özdeşleştirilmesi münıkün değildir. İlahi bir din olan İslam'ın anlaşılması planında ortaya çıkan her türlü oluşum insan üiünüdür, beşeridir. İslam inancına göre, insanın Allalı'ı tanıması ve ona itaat etmesi yaratılışının amacı ve kişinin kendisine karşı temel hak ve sorumlubğudur. Bu hakkı k.ııllanıp kullanmamak kendi sorumluluğu altındadır. Dinin ne olduğu, ne şekilde yorurnlanacağı, nasıl anlamlandırılacağı ve ne şekilde yaşanacağı konusunda siyasi, itikadi, fıkhi, içtimai, ahlaki ve felsefi pek çok anlayış vardır. Bu anlayışlardan birini seçmek ve yaşamak kişinin sorumluluğu altındadır.
