بررسی اثر تنش خشکی و محلول‏ پاشی نانو اکسید آهن بر صفات کمی و کیفی کنجد(.Sesamum indicum L)

Abstract

به ‏منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی نانو اکسید آهن بر صفات کمی و کیفی کنجد، آزمایشی به‏ صورت کرت‌های خرد ‌شده با سه تکرار در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا شد. عوامل مورد بررسی در آزمایش، شامل تنش خشکی بعنوان عامل اصلی در دو سطح عدم تنش (آبیاری تا 100 درصد ظرفیت زراعی) و تنش خشکی (آبیاری تا ۵۰ درصد ظرفیت زراعی) و محلول‏ پاشی نانو ‌اکسید ‌آهن در پنج سطح عدم محلول‏پاشی (شاهد)، محلول‏پاشی با آب (1000 لیتر آب در هکتار)، نانو اکسید آهن 0.05 درصد (0.5 کیلو‌گرم در 1000 لیتر آب در هکتار)، نانو اکسید آهن 0.10 درصد (یک کیلو‌گرم در 1000 لیتر آب در هکتار) و نانو اکسید آهن 0.15 درصد (یک و نیم کیلو‌گرم در 1000 لیتر آب در هکتار) به‏ عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد، تنش خشکی به‏ جز محتوای پروتئین دانه، سایر صفات نظیر تعداد کپسول در بوته (31.55 درصد)، وزن هزار دانه (18.51 درصد)، عملکرد دانه (26.52 درصد)، عملکرد بیولوژیک (9.42 درصد)، شاخص برداشت (3.94 درصد)، محتوای روغن دانه (10.30 درصد)، عملکرد روغن دانه (40.47 درصد) و عملکرد پروتئین دانه (24.90 درصد) را به ‏طور معنی ‏داری کاهش داد. این در حالی بود که کاربرد نانو اکسید آهن صفات تعداد کپسول در بوته (45.02 درصد)، وزن هزار دانه (19.86 درصد)، عملکرد دانه (37.43 درصد)، عملکرد بیولوژیک (22.91 درصد)، شاخص برداشت (3.86 درصد)، محتوای روغن دانه (6.49 درصد)، عملکرد روغن دانه (45.70 درصد) و عملکرد پروتئین دانه (40.93 درصد) را تحت تنش خشکی به ‏طور معنی‏ داری بهبود بخشید. در بین سطوح مختلف محلول‏ پاشی، نانو اکسید آهن 0.15 درصد بیشترین تأثیر را در افزایش صفات مورد اندازه‏ گیری نشان داد. به ‏طور کلی، می‏توان از محلول‏ پاشی نانو اکسید آهن به ‏ویژه در غلظت 0.15 درصد به‏ منظور کاهش اثرات زیان‏بار تنش خشکی و بهبود صفات کمی و کیفی کنجد در شهرستان خرم آباد بهره برد.

Keywords

• تنش‏های محیطی
• خصوصیات زراعی
• دانه‏ های روغنی
• عناصر ریزمغذی